Prishtinë, 31 janar 2024
Kryeministri i Republikës së Kosovës, Albin Kurti mori sot pjesë në ceremoninë komemorative në shënim të Ditës Ndërkombëtare të Kujtimit të Holokaustit e cila u mbajt në Bibliotekën Kombëtare nën organizimin e Ambasadës së Izraelit në Kosovë.
Në fjalën e tij para të pranishmëve, në mesin e të cilëve krerë të shtetit, ambasadorë e përfaqësues të institucioneve, ai tha se përkujtimi i Holokaustit është detyrë e të gjitha demokracive, pavarësisht rolit të tyre në të.
“Holokausti na shërben si shembull prekës i rreziqeve të fanatizmit dhe jotolerancës dhe se kujtimi i tij i motivon njerëzit që të ngrihen kundër padrejtësisë dhe të promovojnë barazi dhe dinjitet për të gjithë”, u shpreh kryeministri.
Ai shtoi se viktimat nuk duhet të jenë të përkryera që të meritojnë të flasin me zë të lartë dhe autorët duhet të përballen me gjyqin sepse drejtësia është shumë me e përsosur se çdo krim.
“Pesha e vuajtjeve të civilëve, edhe në rast se veprohet në vetëmbrojtje, duhet të jetë busulla e jonë në mënyrën së si ecim përpara” tha më tej ai duke theksuar se asnjë veprim i tanishëm apo i ardhshëm nga asnjë qeveri nuk duhet t’i hapë rrugën revizionit historik.
“Historia e Holokaustit duhet të mbahet mend, por nuk duhet ndryshuar kurrë” tha në përfundim të fjalës së tij, kryeministri Kurti.
Fjala e plotë e Kryeministrit të Republikës së Kosovës, Albin Kurti:
Gjatë mbledhjes sonë të fundit, një vit më parë, në rreshtin e parë, ishte ulur një miku im i dashur dhe një profesor dhe psikiatër i shkëlqyer, Moshe Landsman. Ai ndërroi jetë dy javë më parë, por shpirti i tij është me ne, jo vetëm sonte. Më lejoni të filloj duke shprehur ngushëllimet e mia të përzemërta për të gjithë studentët dhe kolegët e tij dhe të tjerët – të gjithë ata që e takuan, sigurisht që nuk do ta harrojnë kurrë.
Shkëlqesia Juaj Vjosa Osmani-Sadriu, Presidente e Republikës së Kosovës,
Shkëlqesia Juaj Ambasadore Tamar Ziv, Ambasadore e Shtetit të Izraelit në Republikën e Kosovës,
Shkëlqesia Juaj Glauk Konjufca, Kryetar i Kuvendit të Republikës së Kosovës,
Shkëlqesia Juaj Ambasador Jörn Rohde, Ambasador i Republikës Federale të Gjermanisë në Republikën e Kosovës,
Shkëlqesi Ambasadorë dhe Përfaqësues të Misioneve Diplomatike në Kosovë,
Të nderuar deputetë dhe ministra dhe zëvendësministra të Qeverisë,
I nderuari Përfaqësues i Komunitetit Hebraik të Kosovës, Z. Gani Demiri,
Të nderuar kryetarë komunash,
Të dashur të ftuar,
Zonja dhe zoterinj,
Në Ditën e Përkujtimit të Holokaustit në 2015, i mbijetuari i Holokaustit dhe laureati i Nobelit Elie Wiesel, në një intervistë që reflektonte mbi tmerret që ai përjetoi dhe dëshmoi, tha: “Ndoshta nuk ka fjalë për atë që ndodhi”.
Nuk ka fjalë. Asnjë përshkrim nuk do t’i afrohet kurrë për të përmbledhur dhimbjen dhe të keqen. Megjithatë, heshtja nuk është gjithashtu një opsion. Duhet të flasim për tmerret që kanë ndodhur për të kujtuar dhe mbajtur gjallë faktet për atë që ka ndodhur.
Ajo që Hitleri e quajti “zgjidhja përfundimtare” ishte në të vërtetë shfarosja e plotë e hebrenjve. Filloi me skuadrat e vdekjes Einsatzgruppen në Lindje, duke masakruar rreth 1,000,000. Në luginën Babyn Yar në Ukrainë, pothuajse 34,000 hebrenj u masakruan në 36 orë.
Vazhdoi në kampet e përqendrimit, ku të burgosurit përballeshin me urinë dhe sëmundjet. Në geto, ose lagje të mbyllura, më e madhja ishte getoja e Varshavës, njerëzit vdisnin nga uria në rrugë. Çdo mëngjes, kufomat mblidheshin rreth orës 4-5 të mëngjesit.
Ajo arriti kulmin me kampet e shfarosjes; objekteve shtetërore qëllimi i vetëm i të cilave ishte vrasja. Auschwitz-Birkenau përbëhej nga një kamp përqendrimi, një kamp pune të detyruar dhe një kamp shfarosjeje. Aushvici – çlirimi i të cilit u shënua fundjavën e kaluar – ishte më vdekjeprurës nga të gjashtë kampet e shfarosjes. Në vitin 1945, forcat aleate zbuluan prova të tmerreve. Siç ka thënë Wiesel, nuk ka fjalë.
Gjashtë milionë hebrenj u vranë, së bashku me miliona grupe të tjera të synuara, duke përfshirë romët, individët LGBT, personat me aftësi të kufizuara dhe sëmundjet mendore, dhe ata që konsideroheshin kërcënime politike, kryesisht të majtë, ndër të tjera.
Të jetosh në Evropë do të thotë të hasësh shenja të Holokaustit kudo. Ishte e përhapur. Holokausti kërkoi gjithashtu që të gjithë – shumë vende, individë dhe shoqëri të tëra që kishin ndihmuar në persekutimin e hebrenjve shumë kohë përpara Luftës së Dytë Botërore – të shikonin veten e tyre më të keqe. Dëmi i papërshkrueshëm i Holokaustit hapi shoqërinë tonë, duke na bërë të shohim se në çfarë mund të çojë urrejtja antisemitike.
Ne në Kosovë, si shoqëri, ndjejmë një thirrje të veçantë për t’i kujtuar këto krime. Nuk ka asnjë të mirë që vjen nga krimet kundër njerëzimit. Nuk ka rreshtim argjendi. Por ka empati që vjen nga plagë të thella, nga një kujtim i kohëve të fundit.
Ndërsa Evropa me të drejtë ka ngritur memorialë për t’u përballur me pjesën më të errët të historisë së saj, shumë të mbijetuarve iu desh të luftonin kundër mohimit të Holokaustit. Edhe nga vetë vendet, dhe jo vetëm nga individët privatë. Për dyzet e pesë vjet pas përfundimit të Luftës së Dytë Botërore, Bashkimi Sovjetik shtypi dhe censuroi të gjitha të dhënat në lidhje me Holokaustin, duke përfshirë çdo iniciativë për të përkujtuar Babyn Yar.
Kujtimi i Holokaustit është detyrë e të gjitha demokracive, pavarësisht nga roli i tyre në të. Kujtimi i tmerreve i ka shtyrë shoqëritë tona përpara. Holokausti shërben si një shembull prekës i rreziqeve të fanatizmit dhe intolerancës. Të kujtuarit i motivon njerëzit të ngrihen kundër padrejtësisë dhe të promovojnë barazi dhe dinjitet për të gjithë. Në vitin 1945, bota dëshmoi një moment vendimtar me Gjyqet e Nurembergut. Për herë të parë, një gjykatë ndërkombëtare i mbajti kriminelët përgjegjës për mizoritë kundër njerëzimit. Ky llogaritje e thellë ndezi nevojën për një deklaratë universale të të drejtave, duke afirmuar dinjitetin dhe të drejtat e qenësishme të çdo individi që nga momenti i lindjes. Duke iu përgjigjur kësaj thirrjeje, Asambleja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara u mblodh në Paris më 10 dhjetor 1948 dhe miratoi me krenari Deklaratën Universale të të Drejtave të Njeriut.
Viktimat nuk duhet të jenë të përsosura që të meritojnë të flasin me zë të lartë. Autorët duhet të përballen me gjyq: drejtësia është shumë më e përsosur se çdo krim. Por pesha e vuajtjes së civilëve – edhe nëse veprojmë në vetëmbrojtje – duhet të jetë busulla jonë në mënyrën se si ne ecim përpara. Megjithatë, asnjë veprim aktual apo i ardhshëm nga asnjë qeveri nuk duhet t’i hapë rrugën revizionizmit historik. Historia e Holokaustit duhet të mbahet mend, por nuk duhet ndryshuar kurrë.
Me lëvizjet e ekstremit të djathtë në rritje në Evropë dhe më gjerë dhe me të drejtat e njeriut të shumë njerëzve në rrezik për t’u kërcënuar, ne kemi një detyrë të shtuar për të mbajtur një histori të saktë dhe të gjallë të së kaluarës.
Regresi do të bëhej një disfatë kolektive dhe një rrezik i madh për të gjithë njerëzit. Le të qëndrojmë me gjithë zemër pas fjalëve të farkëtuara nga dhimbja e papërshkrueshme: Kurrë më!
Faleminderit!
Last modified: 1 Shkurt, 2024