Më poshtë mund të gjeni artikullin e plotë të Financial Times nga intervista e datës 7 gusht me Kryeministrin Kurti:
Kosova kërkon ndihmën e Perëndimit për të mbështetur ambiciet saj për NATO dhe BE
Kryeministri Albin Kurti u kërkon aleatëve që të bindin homologët hezitues të njohin pavarësinë e Kosovës
Kosova u ka kërkuar fuqive perëndimore që ta ndihmojnë atë të arrijë ambicien e saj për t’u bashkuar me BE-në dhe NATO-n, duke i bindur qeveritë hezituese që të njohin pavarësinë e vendit dhe duke i bërë presion Serbisë që të zgjidhë tensionet dekadash të gjata mbi shtetësinë e saj.
Kosova shpalli në mënyrë të njëanshme pavarësinë nga Serbia në vitin 2008. Që atëherë, më shumë se 100 vende, duke përfshirë ShBA-në dhe shumicën e anëtarëve të BE-së, e kanë njohur vendin si shtet të pavarur. Por disa vende të BE-së dhe NATO-s – Spanja, Greqia, Qiproja, Sllovakia dhe Rumania – ende nuk e kanë bërë këtë.
“Ne kemi nevojë për ndihmën e aleatëve dhe partnerëve tanë – Mbretërisë së Bashkuar, ShBA-së, Gjermanisë, Francës, Italisë dhe të tjerëve – për të na ndihmuar me vendet mosnjohëse”, tha kryeministri i Kosovës Albin Kurti për Financial Times, duke folur përpara një samiti me presidentin serb Aleksandar Vuçiq që është planifikuar të ndodhë këtë javë në Bruksel.
Beogradi vazhdon ta shohë Kosovën, popullsia e së cilës është rreth 90 për qind të etnisë shqiptare dhe më pak se 10 për qind serbe, si një krahinë të Serbisë. Ai thotë se shpallja e pavarësisë së Kosovës shkeli një marrëveshje paqeje të bërë në fund të luftërave jugosllave të viteve 1990, në të cilat NATO ndërhyri duke bombarduar Beogradin në vitin 1999. Tensionet midis vendeve rregullisht kërcënojnë të minojnë stabilitetin në Ballkan.
Çështjet në dukje të zakonshme kanë çuar në shpërthime të dhunshme, së fundmi muajin e kaluar, kur serbët u përleshën me policinë pasi Prishtina tha se targat serbe nuk do të ishin më të ligjshme për qytetarët e Kosovës, përfshirë serbët etnikë. Individëve që hynin në Kosovë nga Serbia gjithashtu u gjithashtu të përdornin letërnjoftime të përkohshme të lëshuara nga Prishtina.
Kurti ka argumentuar se përplasjet mbanin shenjat dalluese të qeverisë serbe. Beogradi ka mohuar përfshirjen.
BE tha të dielën se “të dyja palët duhet t’i japin fund menjëherë armiqësive të ndërsjella dhe deklaratave të rrezikshme dhe të veprojnë me përgjegjësi” përpara bisedimeve në Bruksel këtë javë.
Kurti, i cili foli me FT përpara se BE-ja të bënte thirrje për t’i dhënë fund përdorimit të retorikës nxitëse, është planifikuar të takohet me Vuçiqin të enjten, ku ata planifikojnë të diskutojnë një udhërrëfyes për zgjidhjen e lidhjeve dypalëshe. Kurti tha se çdo zgjidhje duhet të përqendrohet në njohjen reciproke. “Nuk do të jetë e vetmja gjë. . . por pjesa qendrore,” shtoi ai.
Duke i bërë thirrje Serbisë që të lërë mënjanë nacionalizmin, ai tha: “Këtu, mendoj se është problemi me Beogradin. Ata thjesht vazhdojnë me ëndrrat e vjetra, të cilat bëhen makthe për fqinjët e Serbisë, por edhe për popullin serb”.
Një “simetri e të drejtave të pakicave” – të njëjtat të drejta për serbët në Kosovë dhe kosovarët në Serbi – do ta luftonte më së miri nacionalizmin, shtoi ai.
Kurti tha se pushtimi i plotë i Rusisë në Ukrainë në shkurt kishte nxjerrë në pah aleancat konfliktuale në Ballkan.
Ndërsa Kosova ishte ndër vendet e para që iu bashkua sanksioneve kundër Rusisë, Serbia ka lidhje të ngushta me Moskën. Sektori energjetik i vendit është shumë i varur nga burimet ruse dhe i ekspozuar ndaj shumicës së pronësisë ruse të kompanive gurthemel.
Beogradi mbështeti disa deklarata të OKB-së që mbështesin sovranitetin e Ukrainës pas pushtimit të Moskës në shkurt. Por ajo nuk pranoi t’i bashkohej sanksioneve perëndimore kundër Rusisë dhe këmbënguli në mbajtjen e lidhjeve të ngushta me Kremlinin.
Serbët gjithashtu ushqejnë pakënaqësi ndaj perëndimit për ndërhyrjen e NATO-s në luftën e Kosovës 1998-99, njohjen e Kosovës nga disa qeveri dhe një sërë vendimesh gjyqësore që thonë se shpallja e pavarësisë ishte në përputhje me të drejtën ndërkombëtare, thanë analistët.
Kurti tha se ekziston një rrezik i qartë i përfshirjes ruse në marrëdhëniet Serbi-Kosovë, duke rritur shanset për konflikt.
“Ne jemi të shqetësuar, por jo të frikësuar,” tha ai. “Si do të zhvillohet situata do të varet shumë nga qëndrimi dhe presioni i demokracive perëndimore ndaj Beogradit.”
Petar Petkoviç, zyrtari më i lartë i qeverisë serbe për çështjet e Kosovës, tha në një përgjigje me shkrim ndaj pyetjeve të FT se Beogradi po ndiqte një “politikë të pavarur kombëtare dhe të sigurisë, duke bashkëpunuar në mënyrë të balancuar si me lindjen ashtu edhe me perëndimin”.
Qëllimi përfundimtar i Beogradit ishte anëtarësimi në BE, tha ai, por shtoi se Kosova dhe Kurti po shtynin një agjendë nën “pretekstin” e luftës në Ukrainë.
Megjithatë, Kurti tha: “Ajo që dëshiron Serbia është të marrë fondet e BE-së, armët ruse, investimet kineze dhe tolerancën amerikane. Nëse demokracitë perëndimore nuk e lejojnë këtë, një zgjidhje do të jetë shumë e lehtë për t’u arritur. Por nëse [serbët] lejohen të luajnë këtë lojë, ky tension do të vazhdojë.”
Duke iu referuar ish-udhëheqësit serb Slobodan Millosheviç, i cili udhëhoqi forcat serbe në një seri luftërash brutale pas rënies së ish-Jugosllavisë në vitet 1990, Kurti tha se që të arrihet përparim, “është shumë e rëndësishme që [serbët] të emancipojnë veten e tyre nga Millosheviqi dhe nga [presidenti rus Vladimir] Putin”.
Nacionalizmi serb dhe interesat ruse shkuan krah për krah, shtoi ai. “Është e njëjta gjë,” tha ai, duke argumentuar se zbërthimi i njërës do të dobësonte tjetrin.
Udhëheqësi i Kosovës tha se edhe pse Prishtina punonte drejt anëtarësimit në NATO, vendi i tij synonte të përmirësonte sistemin e saj ekonomik, ligjor dhe institucional për të treguar se ndërhyrja e NATO-s në vitin 1999 kishte krijuar një shtet të qëndrueshëm që ishte një aleat besnik perëndimor.
“Putin”. . . dëshiron të tregojë se ndërhyrja [ishte] një sukses i përkohshëm. Por ne jemi dëshmitarë se Kosova është këtu për të qëndruar”, tha ai duke përdorur emrin e vendit në gjuhën shqipe. “Si në ndërtimin e shtetit demokratik dhe në zhvillimin socio-ekonomik”.
Last modified: 17 Gusht, 2022