Prishtinë, 5 mars 2024
Kryeministri i Republikës së Kosovës, Albin Kurti, mori pjesë në pritjen e organizuar nga ambasada e Bullgarisë në Kosovë dhe ambasadori Hristo Gudjev, me rastin e festës së tyre kombëtare.
Të pranishëm në këtë ngjarje ishin edhe zëvendëskryeministrja dhe ministrja e Punëve të Jashtme dhe Diasporës, Donika Gërvalla-Shwarz, ish Presidenti i Republikës së Kosovës, Fatmir Sejdiu, si dhe deputetë e ambasadorë të akredituar në vendin tonë.
Në fjalën e tij, kryeministri tha se miqësia ndërmjet Kosovës dhe Bullgarisë dhe bashkëpunimi institucional ndërmjet vendeve tona, tashmë janë politika zyrtare të dy shteteve tona, të shpallura dhe diskutuara gjerësisht në takime zyrtare dhe me krerët e shtetit bullgar.
“Vendi ynë, Kosova, dhe vendi ynë aleat, Bullgaria, janë bashkuar gjithashtu nga orientimi ynë drejt demokracisë dhe shtetit të së drejtës, në një kohë kur autokratët e rajonit po inkurajohen të rrezikojnë vlerat demokratike”, u shpreh kryeministri.
Ai përkujtoi dhe se këtë vit Kosova do të shënojë 25-vjetorin e çlirimit tonë e me këtë rast, falënderoi Bullgarinë për hapjen e hapësirës së saj ajrore ndaj avionëve të NATO-s në vitin 1999 gjatë fushatës së bombardimeve mbi Serbinë – një fushatë që i dha fund gjenocidit kundër shqiptarëve të Kosovës.
“Po ashtu, Kosova nuk ka harruar se ishin pikërisht autoritetet bullgare që zbuluan së pari Operacionin “Patkoi” – plani i Serbisë për spastrimin etnik të shqiptarëve nga Kosova. Ditët e Çlirimit Kombëtar si dita e Çlirimit të Bullgarisë dhe ajo e Çlirimit të Kosovës që do ta shënojmë në qershor, janë raste në të cilat duhet të kujtojmë edhe historinë se si u çliruan popujt tanë, sepse duke kujtuar se si e fituam lirinë tonë, do të dimë gjithashtu dhe se si ta mbrojmë atë”, tha kryeministri.
Fjala e plotë e kryeministrit Kurti:
E nderuara zëvendëskryeministre dhe ministre e Punëve të Jashtme dhe Diasporës, zonja Donika Gërvalla-Schwarz,
Shkëlqesia juaj ambasador Hristo Gudjev, ambasador i Republikës së Bullgarisë,
I nderuari z.Fatmir Sejdiu, President i Republikës së Kosovës në kohën kur shpallëm pavarësinë 16 vjet më parë,
Të nderuar ministra të Qeverisë dhe deputetë,
Të nderuar ambasadorë të trupit të akredituar diplomatik në Republikën e Kosovës,
Të nderuar të ftuar,
Zonja dhe zotërinj,
Ne jemi mbledhur këtu sonte me ftesë të ambasadorit bullgar në Kosovë, z. Hristo Gudjev, në këtë pritje të Ambasadës së Bullgarisë në vendin tonë. Dita e tretë e Marsit shënon Ditën Kombëtare të Bullgarisë, ose Ditën e Çlirimit të Bullgarisë, duke iu referuar 3 Marsit 1878, kur në San Stefano, një fshat në perëndim të Stambollit, perandoria osmane dhe ruse nënshkruan një traktat paqeje. i dha fund luftës dhjetë mujore mes tyre. Një nga nenet e Traktatit të Shën Stefanit parashikonte njohjen e një shteti autonom bullgar, Principatës së Bullgarisë, e cila që atëherë e tutje do të ishte ende nën sundimin e Perandorisë Osmane.
Për shqiptarët, Traktati i Shën Stefanit ishte shumë i pafavorshëm, sepse ndau territoret e banuara nga ne, midis shteteve të reja ballkanike që po formoheshin në atë kohë. Ai traktat u zëvendësua nga Traktati i Berlinit, i nënshkruar katër muaj më vonë, më 13 korrik 1878, dhe sipas atij traktati, disa qytete dhe rajone shqiptare u aneksuan nga shtetet ballkanike, por të paktën bëri një të mirë, ishte më pak keq, si të thuash. Puna e Fuqive të Mëdha në Kongresin e Berlinit nxiti patriotët shqiptarë të mblidheshin dhe themeluan organizatën kryesore të lëvizjes kombëtare: Lidhjen e Prizrenit. Që atëherë, shqiptarët dhe bullgarët kaluan në rrugë dhe procese të ngjashme për t’u çliruar nga Perandoria Osmane, pjesë e së cilës ne kishim qenë që në shekujt XIV dhe XV. Pasuan rebelime të armatosura, së bashku me libra të historisë dhe letërsisë të botuara në gjuhët amtare për të rritur nivelet e ndërgjegjes kombëtare, dhe shumë beteja e përpjekje, derisa Bullgaria shpalli pavarësinë më 5 tetor 1908 dhe Shqipëria katër vjet më vonë, më 28 nëntor 1912.
Në ato vite të vështira, kur popujt tanë luftonin për lirinë e tyre, grupe të armatosura bullgare dhe shqiptare komunikonin dhe bashkëpunonin shpesh me njëri-tjetrin. Lëvizjet patriotike bullgare dhe shqiptare në Vilajetin e Kosovës përcaktuan njëra-tjetrën në kontekstin e asaj kohe në Perandorinë Osmane – siç lexova në një libër që më dha ambasadori Gudjev, disa muaj më parë, “Kryengritja Ilinden-Preobrazhenie e 1903 nga thjerrëza e diplomatëve europianë”.
Populli i Kosovës dhe populli i Bullgarisë kaluan nëpër diktatura komuniste gjatë shekullit të 20-të, përpara se të hynin në BE dhe NATO në shekullin e 21-të. Bullgaria ka arritur në këto dy destinacione ndërkombëtare, duke u bërë anëtare e NATO-s në vitin 2004 dhe anëtare e BE-së në vitin 2007, ndërsa vendi ynë Kosova është ende në rrugën drejt kësaj aleance euroatlantike dhe këtij Bashkimi Evropian. Në këtë rrugë, Kosova është ndihmuar shpesh nga Bullgaria dhe ne presim që Bullgaria ta ndihmojë Kosovën edhe më tej në rrugën tonë drejt anëtarësimit në organizatat ndërkombëtare.
Miqësia ndërmjet Kosovës dhe Bullgarisë dhe bashkëpunimi institucional ndërmjet vendeve tona, tashmë janë politika zyrtare të dy shteteve tona, të shpallura dhe diskutuara gjerësisht në disa takime të mia me kryeministrin aktual Nikolai Denkov dhe paraardhësin e tij Kiril Petkov, si dhe me Presidentin e Bullgaria, Rumen Radev, vetëm tre muaj më parë, kur e pritëm për një vizitë në Prishtinë në fund të vitit 2023.
Ne ramë dakord të punojmë së bashku në fushat e sigurisë, ekonomisë, energjisë, arsimit dhe turizmit. Vendi ynë, Kosova, dhe vendi ynë aleat, Bullgaria, janë bashkuar gjithashtu nga orientimi ynë drejt demokracisë dhe shtetit të së drejtës, në një kohë kur autokratët e rajonit po inkurajohen të rrezikojnë vlerat demokratike.
Këtë vit Kosova do të shënojë 25 vjetorin e çlirimit tonë. Me këtë rast, dua të falënderoj Bullgarinë për hapjen e hapësirës së saj ajrore ndaj avionëve të NATO-s në vitin 1999 gjatë fushatës së bombardimeve mbi Serbinë – një fushatë që i dha fund gjenocidit kundër shqiptarëve të Kosovës. Po ashtu, Kosova nuk ka harruar se ishin pikërisht autoritetet bullgare që zbuluan së pari Operacionin “Patkoi” – plani i Serbisë për spastrimin etnik të shqiptarëve nga Kosova. Ditët e Çlirimit Kombëtar si dita e Çlirimit të Bullgarisë dhe ajo e Çlirimit të Kosovës që do ta shënojmë në qershor, janë raste në të cilat duhet të kujtojmë edhe historinë se si u çlirua populli ynë, sepse duke kujtuar se si e fituam lirinë tonë, edhe ne do të dimë ta mbrojmë lirinë tonë.
Në fund dua të falënderoj ekselencën e tij që më dha këtë fije që mban në xhaketë, të Baba Martës, Martenitsas, në fillim të marsit, në muajin e pranverës, kur çdo vit lind gjallëria dhe nëse nuk gaboj, e bardha përfaqëson pastërtinë dhe jetëgjatësinë, dhe e kuqja për shëndet të mirë dhe bollëk.
Prandaj, faleminderit dhe Gëzuar Ditën e Çlirimit Bullgar! Na zdrave, gezuar shendet!
Last modified: 8 Mars, 2024