Prishtinë, 21 nëntor 2024
Kryeministri i Republikës së Kosovës, Albin Kurti, mori pjesë në forumin Ekonomik Zvicër-Kosovë 2024, ku ishte i ftuar për fjalë hyrëse të forumit.
Duke qenë se Kosova dhe Zvicra kanë një partneritet të fortë, kulturor e politik, kryeministri Kurti në fillim të fjalës së tij tha se është e natyrshme që kjo lidhje forcohet ekonomikisht çdo ditë, ndërkaq falënderoi të gjithë ata që punojnë në këtë drejtim.
“Ne jemi të bekuar me këtë partneritet, ose më mirë, me këtë miqësi të vërtetë. Ndaj më vjen mirë që ky forum na ofron mundësinë për të thelluar këtë partneritet, veçanërisht në fushën e tregtisë, investimeve dhe inovacionit teknologjik”, veçoi kryeministri, teksa theksoi se për Kosovën Zvicra është destinacioni i pestë më i madh i eksporteve dhe në vitin 2022 për herë të parë kemi shënuar bilanc pozitiv tregtar me Zvicrën duke eksportuar mallra në vlerë prej 64 milionë euro dhe importuar mallra në vlerë prej 39 milionë euro.
Kryeministri Kurti tha se jemi të përkushtuar për të krijuar një mjedis biznesi që tërheq investime dhe nxit një rritje të qëndrueshme.
“Së bashku, le të hapim rrugën për një partneritet më të fortë dhe më të begatë ndërmjet Kosovës dhe Zvicrës”, tha ai në përfundim të fjalës së tij.
Fjala e plotë në gjuhën angleze e kryeministrit Kurti:
Shkëlqesia Juaj, Ambasador i Zvicrës në Republikën e Kosovës, Z. Sprecher,
Shkëlqesia juaj, Ambasador i Kosovës në Konfederatën Zvicerane, z. Latifi,
I nderuar Z. Fikret Murati, Themelues dhe Kryetar i Odës Ekonomike Zvicerane-Kosovare,
I nderuari Drejtor Menaxhues i Odës Ekonomike Zvicerane-Kosovare, Z. Vigan Disha,
Të nderuar të ftuar nga Zvicra,
Të nderuar miq dhe kolegë nga Kosova,
Zonja dhe zotërinj,
Është kënaqësi të jem sot këtu së bashku me ju në Forumin Ekonomik Zvicerano-Kosovar 2024, ose, për të qenë më praktik, në këtë platformë mundësish dhe bashkëpunimi.
Meqenëse Kosova dhe Zvicra kanë një partneritet të fortë – qoftë kulturor apo politik – është aq e natyrshme që kjo lidhje të forcohet ekonomikisht çdo ditë. Jo vetëm për këtë, por veçanërisht, ju falënderoj të gjithëve që i forconi këto lidhje çdo ditë pune.
Vetëm pak javë më parë vizitova Zvicrën dhe pata shumë mundësi të bisedoj me ndërmarrës zviceranë, ndërmarrës me origjinë kosovare në Zvicër, si dhe me studentë. Dhe më lejoni t’ju them se e ardhmja duket plotësisht e ndritur – me njerëz të tillë në krah të Kosovës, është një motivim i madh për kohën që kemi përpara.
Jemi të bekuar me këtë partneritet – ose më mirë të them, me këtë miqësi të vërtetë. Ndaj më vjen mirë që ky forum na ofron mundësinë për të thelluar këtë partneritet, veçanërisht në fushën e tregtisë, investimeve dhe inovacionit teknologjik.
Më lejoni t’ju siguroj se qeveria e Kosovës është e vetëdijshme për mundësitë që ekzistojnë në këtë marrëdhënie. Gjatë tri viteve të fundit, ekonomia jonë ka demonstruar elasticitet, me një rritje mesatare të BPV-së prej 6.2% — më e larta në rajonin tonë. Për vetëm pesë vjet, BPV-ja e Kosovës është rritur për 50%.
Në vitin 2020, eksportet tona në Zvicër arritën në 38 milionë euro, duke u rritur në 56 milionë euro në vitin 2021 dhe më pas në 63 milionë euro në vitin 2022. Këto eksporte përfaqësojnë gati 8% të totalit të eksporteve të Kosovës, duke e bërë Zvicrën destinacionin tonë të pestë më të madh të eksportit. Veçanërisht, në vitin 2022, Kosova për herë të parë pati bilanc pozitiv tregtar me Zvicrën, duke eksportuar produkte në vlerë prej 64 milionë euro dhe duke importuar mallra në vlerë prej 39 milionë euro. Siç e kemi parë edhe në infografikën e mëparshme, ky trend vazhdon – ku kemi edhe vitin e kaluar dhe këtë vit një bilanc pozitiv tregtar me Zvicrën.
Kështu, ne jemi të përkushtuar për të krijuar një mjedis biznesi që tërheq investime dhe nxit një rritje të qëndrueshme. Kosova, siç e dini të gjithë, krenohet me një fuqi punëtore të re, të talentuar dhe me shpirt sipërmarrës. Jemi një destinacion tërheqës për kompanitë zvicerane që kërkojnë të zgjerohen. Në vitet e fundit, kemi punuar në kornizën tonë ligjore për ta bërë atë edhe më miqësore ndaj biznesit dhe për t’u pozicionuar si partner i besueshëm për të gjithë ju që kërkoni të investoni në Kosovë ose të zgjeroni investimet tuaja ekzistuese.
Dhe është lajm i madh për vendin tonë që më në fund kemi arritur të përmbyllim me sukses negociatat për EFTA (Marrëveshja Evropiane e Tregtisë së Lirë), ku është edhe Zvicra, Norvegjia, Lihtenshtajni dhe në këtë mënyrë duke përfshirë edhe shërbimet, besoj se është e vështirë të prodhojmë lajme më të mira se kjo për të gjithë sektorin e biznesit për vitin 2024 dhe presim që marrëveshja me EFTA në vitin e ardhshëm të përdoret sa më shumë që të jetë e mundur dhe të tregojmë se në Kosovë nuk ka vetëm treg dhe fuqi punëtore, por edhe një partner në një formë të qeverisë dhe institucioneve shtetërore në përgjithësi.
Ne jemi gjithashtu të përkushtuar për zhvillimin e infrastrukturës, me 7 miliardë euro të destinuara për projekte transformuese në transport, energji të ripërtërishme dhe qëndrueshmëri mjedisore. Këto nisma nuk janë thjesht numra në një tabelë; ato nënkuptojnë përkushtimin tonë për të ndërtuar një të ardhme të qëndrueshme ku bizneset mund të lulëzojnë.
Kjo është një situatë tipike fituese nga të dyja anët – një shembull i përsosur se si krijohen sinergjitë. Zvicra vendos standardin global për inovacionin, saktësinë dhe qëndrueshmërinë. Ne besojmë se duke shfrytëzuar ekspertizën zvicerane dhe potencialin në rritje të Kosovës, ne mund të ndërtojmë një partneritet nga i cili përfitojnë të dyja vendet dhe të dyja shoqëritë.
Shoqëritë që, në një farë mënyre, përbëhen nga të njëjtët njerëz – me mbi 300,000 kosovarë që jetojnë në Zvicër, dhe më kanë thënë se është e vështirë të gjesh një spital, kompani apo shkollë që nuk ka të punësuar dikë nga Kosova nga gjenerata e parë ose e dytë. Dhe në Zvicër mund të gjejmë një kompani ku tani ka njerëz që ndoshta kanë lindur në Zvicër, por është e vështirë të gjesh një kompani ku ata nuk kanë një zviceran kosovar si punëtor atje apo edhe në menaxhim deri në nivel të lartë të menaxhmentit. Pra ky është një potencial i madh që më mirë ta përdorim shpejt dhe së bashku për të mirën reciproke të qytetarëve tanë dhe shtetit tonë.
Nga energjia e ripërtërishme dhe prodhimi i avancuar te teknologjia dhe arsimi, mundësitë për bashkëpunim janë të mëdha. Sot ftoj investitorët zviceranë që të eksplorojnë mundësitë në rritje në Kosovë. Qeveria jonë po redukton në mënyrë aktive barrierat, po përmirëson infrastrukturën dhe po mbështet iniciativat që përputhen me tendencat globale, si ekonomia e gjelbër dhe transformimi digjital. Në Kosovë, kemi krijuar një platformë me mbi 200 shërbime online për njerëzit tanë. Platforma E-Kosova ka filluar në vitin 2021, tani ka rreth 200 shërbime online për qytetarët dhe bizneset.
Ne jemi gjithashtu të përkushtuar siç e kam përmendur me 7 miliardë mundësi investimi, projekte të ndryshme dhe transport të energjisë së ripërtërishme dhe qëndrueshmëri mjedisore. Këtu dua të përmend ankandin për energji diellore 100 MW për parkun diellor në Kramavik në Rahovec ku kemi ofruar 15 vjet marrëveshje për blerjen e energjisë elektrike, 30 vjet marrëveshje me qira të tokës dhe ku tavani i çmimit ishte 75 euro për MW/orë dhe kishte një ofertim transparent online ndërmjet pesë konsorciumeve ofertuese dhe ai që fitoi ishte nga diaspora gjermano-zvicerane dhe kosovare që ne nuk e njihnim më parë. Pra, kjo tregon se si diaspora jonë dhe si partnerët tanë perëndimorë në përgjithësi, Zvicra në veçanti, po investojnë në Kosovë dhe janë gjithnjë e më të interesuar të investojnë. Besoj se ngadalë por me siguri dhe ne duhet ta bëjmë sa më shpejt që të jetë e mundur, ta sjellim Kosovën, vendin tonë, në hartën e zgjerimit, hartën strategjike të zgjerimit, të korporatave të ndryshme zvicerane. Sepse në njërën anë kemi hartën politike gjeografike të vendeve, por pastaj kemi gjithë këto harta ekonomike dhe gjeoekonomike. Si Kosovë, duhet të jemi edhe ne atje dhe këto janë hartat e kompanive dhe korporatave të ndryshme.
Ndjehem gjithashtu mjaft krenar që ndaj një moment historik emocionues: për herë të parë në histori, Kosova do të themelojë Shtëpinë e Kosovës gjatë Forumit Ekonomik Botëror 2025 në Davos. Kjo iniciativë nuk është vetëm një testament i progresit të vendit tonë dhe ambicieve globale, por edhe një platformë për të shfaqur potencialin e Kosovës në botë. Shtëpia e Kosovës do të bashkojë liderët e biznesit, novatorët dhe politikëbërësit për të forcuar partneritetet tona ndërkombëtare dhe për të krijuar mundësi të reja për bashkëpunim. Pra, përhapni fjalën që në Davos këtë herë kur sapo do të vizitonim shtëpitë e të tjerëve, tani edhe të tjerët mund të vizitojnë shtëpinë tonë.
Të dashur miq,
Kërkoj ndjesë për vonesën, kemi pasur angazhim paraprak për seancën plenare të parlamentit e cila siç e dimë nuk fillon kurrë në kohë. Më porositën të mos flisja më shumë se pesë minuta. Pra, mendoj se është saktësia zvicerane që duhet të përpiqem t’i përmbahem më mirë. Dua ta mbyll fjalën time duke ju falënderuar të gjithëve që morët pjesë sot dhe bëtë të mundur një organizim si ky.
Ky forum është më shumë se thjesht një ngjarje; është një moment historik. Së bashku, le të hapim rrugën për një partneritet më të fortë dhe më të begatë ndërmjet Kosovës dhe Zvicrës.
Prandaj, 21 nëntori 2024 nuk do të mbahet mend si dita kur pamë borë për herë të parë në Prishtinë këtë vit, por edhe për shkak të kësaj platforme të mrekullueshme, dhe shpreh gjithë vlerësimin, falënderimin dhe mirënjohjen time për organizimin e kësaj dhe për punën e përbashkët për shumë muaj dhe vite në vazhdim.
Faleminderit.
Last modified: 25 Nëntor, 2024