Prishtinë, 12 prill 2024
Kryeministri i Republikës së Kosovës, Albin Kurti, mori pjesë në ceremoninë e hapjes së edicionit të parë të Shkollës për Diplomaci të Diasporës, organizuar nga Akademia Diplomatike e Ministrisë së Punëve të Jashtme dhe Diasporës.
Në fjalën e tij, kryeministri Kurti tregoi se si është e pamundur të flasësh për historinë e vendit tonë pa përfshirë dhe diasporën. “Në shumë mënyra, diaspora jonë përfaqëson një tejzgjatje të natyrshme të komuniteteve tona përreth botës. Është një diasporë e lidhur shumë me vendlindjen e tyre”.
Ai foli dhe për rolin e kontributin e mërgatës në shtetndërtimin tonë e në shumë sfera të ndryshme veçanërisht në ekonomi dhe impaktin në zhvillimin e vendit.
“Diaspora e Kosovës ka formësuar në mënyrë konkrete mënyrën sesi vendi ynë ndërvepron me botën, duke marrë përsipër rolin jozyrtar të qytetarit ambasador. Kjo është dhe arsyeja pse ne themi që kemi patur ambasadorë dhe ambasada që para se të arrinim lirinë në 1999 dhe para se të shpallnim pavarësinë në 2008-tën, dhe ata ishin përfaqësues të mërgatës sonë në Evropën Perëndimore, në Mbretërinë e Bashkuar, në Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe në të gjithë botën.” u shpreh kryeministri.
Ai përmendi dhe rastin e Kushtrim Xhaklit në Finlandë, i cili bashkëkrijoi me Ministrinë e Punëve të Jashtme dhe Diasporës platformën KosovaDiplo365, profesorin Besnik Pula i cili kontribuoi në krijimin e Fondit Sovran, por edhe rastin më të fundit të kompanisë nga diaspora në Zvicër e cila fitoi një ankand publik për ndërtimin e paneleve solare 100MW në Kosovë, duke patur ndikim pozitiv në reformimin e të ardhmes në energji.
“Pra, ky është thelbi i kësaj shkolle, për të nxjerrë në dritë më shumë njohuri se si ne të gjithë mund të përmirësojmë angazhimin e diasporës, si në kontekstin e zhvillimit të vendeve tona përkatëse, ashtu edhe për të eksploruar dhe shqyrtuar risitë se si mund të funksionojë angazhimi i diasporës në forcimin e lidhjeve mes vendeve tona” nënvizoi kryeministri.
Programi i Shkollës për Diplomaci të Diasporës është hartuar me qëllim të kultivimit dhe mbështetjes së krijimit të një rrjeti global të diplomatëve të karrierës, si dhe ngritjen e kapaciteteve të tyre në fushën e diplomacisë së diasporës, si një tematikë që ka filluar të marrë më shumë vëmendje në politikat qendrore në mbarë botën. Diplomatë prej mbi 30 shtete të botës do të na bashkohen në këtë edicionin të parë të Shkollës për Diplomaci të Diasporës.
Pjesëmarrëse në ceremoni ishin edhe zëvendëskryeministrja Donika Gërvalla Schwarz dhe zëvendësministrja Liza Gashi.
Fjala e plotë e kryeministrit Kurti:
Shkëlqesia juaj Donika Gërvalla-Schwarz, Zëvendëskryeministre dhe Ministre e Punëve të Jashtme dhe Diasporës së Republikës së Kosovës,
E nderuara znj. Liza Gashi, zëvendësministre e Punëve të Jashtme dhe Diasporës,
Shkëlqesitë tuaja ambasadorë dhe përfaqësues të organizatave ndërkombëtare,
I nderuar Dr. Martin Russell, themelues i Global Diaspora Insights, jam i lumtur që ju kthehem, një ekspert i njohur i diasporës dhe mik i Kosovës,
Të nderuar anëtarë të Kuvendit dhe Qeverisë së vendit tonë,
Të nderuar të ftuar, zonja dhe zotërinj,
Është një nder i madh të jem këtu me ju për të inauguruar Shkollën e Diplomacisë së Diasporës në Parkun Trajnues të Inovacionit këtu në Prizren, një park që gjithashtu përfaqëson në shumë mënyra lidhjen tonë të fortë me Gjermaninë, një vend që është mikpritës i një pjese të madhe të punës së diasporës sonë. Vetëm në Gjermani, Kosova ka 542 mijë banorë, rrënjët e të cilëve rrjedhin nga vendi ynë dhe që jetojnë në Gjermani.
Mbi gjysma e tyre, më saktë 330 mijë, kanë lindur në Kosovë. Historia e tyre e imigrimit ndryshon: fëmijë të vegjël që i shpëtojnë gjenocidit, aktivistë politikë që i shpëtojnë ndjekjes penale dhe të rinj që kërkojnë arsim dhe rritje jashtë. Por ajo që të gjithë kanë të përbashkët është se ato janë pasqyra e realitetit dhe shpresës që ka ky vend.
Është e pamundur të tregohet historia e vendit tonë pa përfshirë historinë e diasporës sonë. Në shumë mënyra, diaspora jonë përfaqëson një shtrirje natyrore të komuniteteve tona në mbarë botën. Është një diasporë shumë e lidhur me vendin e tyre.
Republika e Kosovës ka 1.8 milionë banorë, por ka rreth 2.5 milionë banorë. Pra mund të thuhet se pothuajse çdo i treti qytetar nuk është banor. Ne kemi një diasporë shumë të madhe, dhe ajo ka pasur një rol të madh historik në politikë, ekonomi dhe kulturë. Ata janë çelësi dhe ura jonë drejt një bote mundësish, njohurish dhe ndikimi dhe një forcë e fuqishme brenda.
Diaspora jonë ishte në qendër të krijimit të vendit tonë dhe vazhdon të ndihmojë në drejtimin e komuniteteve tona drejt një të ardhmeje më të begatë. Në rastin tonë, si në shumë prej vendeve të përfaqësuara në këtë sallë, historitë e ndikimit nga diaspora jonë nuk janë fusnota në histori, por personazhe qendrore në tregimet që kemi krijuar dhe që vazhdojmë të shkruajmë.
Vetëm gjatë pesë viteve të fundit, bashkatdhetarët tanë kanë injektuar mbi 4.5 miliardë euro remitenca, me investime që i kalojnë 1.5 miliardë, siç raporton Banka Qendrore e Kosovës. Dhe për shkak se përvoja jonë ka ngjashmëri me atë tuajën, ju inkurajojmë të ndani historitë tuaja të diasporës, të mësoni nga të tjerët dhe të ndërtoni marrëdhënie për angazhimin e diasporës që zgjasin shumë përtej ditëve tuaja dhe angazhimit të drejtpërdrejtë në vendin tonë, përmes kësaj Shkolle Diplomatike të Diasporës.
Siç u përmend, me shembullin e ndikimit të jashtëzakonshëm ekonomik që ka kontribuar diaspora jonë në vendin tonë, njerëzit tanë që jetojnë jashtë nuk janë thjesht një vitrinë e sukseseve të ndryshme dhe atyre që individët kanë arritur në një vend të ndryshëm nga ai në të cilin kanë qenë. të lindur ose të ndryshëm nga ai nga e ka origjinën familja e tyre. Përkundrazi, diasporat tona gjithashtu luajnë një rol kritik në përfaqësimin, në formësimin e punëve tona të jashtme dhe ndryshimin e vendit nga brenda.
Diaspora e Kosovës ka formësuar konkretisht mënyrën se si vendi ynë ndërvepron me botën, duke marrë mbi supe rolin jozyrtar të ambasadorëve qytetarë. Prandaj themi se kemi pasur ambasadorë dhe ambasada, para se të çliroheshim në 1999, dhe para se të shpallnim pavarësinë tonë në 2008, dhe ata ishin përfaqësues të diasporës sonë në Evropën Perëndimore, në Mbretërinë e Bashkuar, SHBA dhe në mbarë botën.
Në këtë drejtim, një nga qytetarët tanë jashtë vendit, Kushtrim Xhakli në Finlandë, ka krijuar një platformë online së bashku me Ministrinë tonë të Punëve të Jashtme dhe Diasporës, KosovaDiplo365 për të ndihmuar njerëzit tanë të ndajnë historitë e tyre dhe arritjet e Republikës sonë të re, në skenën globale. KosovaDiplo365, mirë ky vit kishte 366 ditë, pra kjo do të thotë që KosovaDiplo do të marrë një ditë pushim, ky është një lajm i mirë, por lajmi i keq është se kjo ditë tashmë ka ikur, ishte 29 shkurt. Pra, ne duhet të punojmë 24/7 me KosovaDiplo365, jo vetëm këtë vit por edhe për shumë vite në vijim. Dhe kjo i jep një kuptim të ri mantrës sonë: çdo qytetar, një diplomat.
Anëtarët e diasporës sonë kanë mbështetur gjithashtu aktivizmin qytetar frymëzues për çështjet brenda vendit, duke filluar nga antikorrupsioni, arsimi, zhvillimi ekonomik dhe fusha të tjera të ndryshme. Një anëtar i shquar i diasporës sonë, profesori Besnik Pula, i cili jep sociologji në Virginia Tech në SHBA, madje udhëhoqi krijimin e një institucioni të ri ekonomik, Fondit Sovran të Pasurisë, i cili është miratuar nga Parlamenti dhe do të krijohet së shpejti. Kjo paraqet përfitimet e transformimit tonë ekonomik në Kosovë.
Është ky dinamizëm i angazhimit të diasporës në politikën e brendshme dhe të jashtme që përshpejton nevojën për këtë shkollë, e cila po udhëhiqet nga Akademia Diplomatike në Ministrinë e Punëve të Jashtme dhe Diasporës. Ne jemi në rrëzë të një mundësie për të riimagjinuar një arkitekturë më të ekuilibruar të bashkëpunimit diplomatik dhe zhvillimor për botën në të cilën jetojmë. Mjete kreative dhe me ndikim për një peizazh gjithnjë në ndryshim.
Diasporat kanë avantazhin unik të jetesës në botë hibride. Superfuqia e tyre është se ata e kuptojnë botën nga këndvështrime të shumta. Ata janë zgjidhës të problemeve komplekse, janë empatikë, janë të guximshëm dhe janë të fuqishëm. Përvoja e tyre e larmishme u jep atyre njohuri që janë të paarritshme për shumicën prej nesh që identifikohen vetëm me një vend.
Ambientalizmi i lavdërueshëm zviceran po përkthehet në një tranzicion të gjelbër në shtëpi. Kjo nuk është ideologji dëshirore; Është një realitet konkret të cilin e pamë kohët e fundit kur një kompani zvicerane kosovare e diasporës fitoi një ankand publik për të ndërtuar panele diellore 100 MW në Kosovë, duke reformuar kështu të ardhmen tonë energjetike. Ky tregim i vetëm flet shumë për vendin tonë, për kosovarët që emigruan prej tij dhe për të ardhmen. Në të kaluarën, kontributi nënkuptonte dërgimin e parave për mbijetesë, të fituara përmes punës së ndershme, por ndonjëherë të frikshme. Tani, sipërmarrësit dhe inxhinierët po përfshihen gjithnjë e më shumë në formësimin e politikave publike, së bashku me diskutimet që zhvillohen në dhoma në Uashington dhe Paris dhe në mbarë botën.
Pra, ky është thelbi i kësaj shkolle, për të nxjerrë në dritë më shumë njohuri se si ne të gjithë mund të përmirësojmë angazhimin tonë në diasporë, si në kontekstin e zhvillimit të vendeve tona përkatëse, ashtu edhe për të eksploruar dhe hetuar risitë se si mund të funksionojë angazhimi i diasporës në forcimin e lidhjeve mes vendeve tona.
Dhe pse tani për këtë shkollë?
Të gjithë në këtë sallë e dinë se angazhimi i diasporës nuk është i lehtë. Njerëzit u larguan, por jo në të vërtetë, ata janë ende këtu, dhe ne kemi parë se është magjike kur funksionon mirë. Fakti që ata u larguan, por jo realisht, dhe në të njëjtën kohë që ata vazhdojnë të kthehen. Për diasporën tonë besoj se vlen ndoshta më shumë se për të tjerët të quhet diasporë e përmalluar. Sepse ata kthehen vazhdimisht, jo vetëm gjatë pushimeve verore. Por gjatë pushimeve verore për shembull, korrik dhe gusht, janë 27 fluturime direkte, nga Aeroporti Ndërkombëtar i Prishtinës, “Adem Jashari”, vetëm për në Zvicër. Është shumë e vështirë të gjesh sa më shumë autobusë që udhëtojnë nga Prishtina në një qytet tjetër, si Prizreni, Peja apo Gjilani, Mitrovica, Ferizaj, Gjakova, por Prishtinë-Zvicër 27 fluturime në ditë.
Dhe, kjo është arsyeja pse në faqen e parë të The Economist mbi një dekadë më parë nuk ishte gabim kur thoshte se ekziston diçka e quajtur “Magjia e Diasporës”. Pra, është si një spektër, fizikisht jo këtu, por gjithmonë me ne, në një mënyrë ose në një tjetër, dhe për ata që kanë dyshime, ata kthehen shumë herë në vit.
Magjia e diasporës jeton në formën e artit të ndarjes. Në punën tonë në diasporë ka pasur sfida dhe mundësi që mbajnë mësime të rëndësishme për vendet e tjera në procesin e zhvillimit të marrëdhënieve me diasporat e tyre.
Në të vërtetë, gjatë tre viteve të fundit, Qeveria jonë ka qenë pioniere në angazhimin e diasporës. Ndër iniciativat e tjera, ne kemi rritur fondet për projektet e diasporës me mbi 75%; ne kemi angazhuar dhjetëra profesionistë të rinj jashtë vendit në institucionet tona shtetërore përmes Programit të Bursës së Diplomacisë Qytetare; dhe ne kemi mbajtur mbi 100 takime me qytetarët tanë anembanë botës përmes iniciativës Dialogu i Diasporës; dhe ne kemi ndryshuar ligjet tona zgjedhore për të lejuar qytetarët jashtë vendit të votojnë drejtpërdrejt në ambasadat dhe konsullatat tona. Të gjithë ata që kanë të drejtë vote, ne kujdesemi që zëri i tyre të dëgjohet dhe vota e tyre të numërohet. Pak kohë më parë lansuam për herë të parë platformën eDiaspora, me modulin e regjistrimit të regjistrimit.
Për herë të parë po regjistrojmë diasporën online në regjistrimin e Kosovës. Ne duam të dimë se sa të mëdhenj jemi, por edhe sa e madhe është diaspora jonë. Skanimi i regjistrimit, pasja e pasqyrës së duhur para jush, ndihmon shumë për të planifikuar më mirë, por në të njëjtën kohë për të bërë ndarje buxhetore më të zgjuara dhe më efikase në vitet në vijim.
Në të njëjtën kohë, ne gjithashtu e dimë se mund të mësojmë shumë nga puna e partnerëve tanë nga e gjithë bota në atë që ata bëjnë në angazhimin e diasporës. Dhe kështu, kjo shkollë, për Kosovën, është një rrjet për të mësuar dhe ndarë me homologët tanë. Është gjithashtu një rrjet që ne duam ta ndërtojmë në vitet në vijim, ndërsa të gjithë kolektivisht synojmë të angazhojmë diasporat tona përkatëse. Ne e dimë se përmes këtij rrjeti të gjithë do të jemi në gjendje të punojmë më efektivisht me diasporat tona, kështu që ne e shohim këtë shkollë si një investim në premtimin tonë për diasporën tonë për t’i angazhuar ato në mënyra gjithnjë e më efektive, duke ndërtuar mbi sukseset tona deri në këtë. pikë.
Kjo shkollë është një falënderim për diasporën tonë në shumë mënyra që na lejoi ne si vend të marrim një rol udhëheqës në mbledhjen dhe kurimin e njohurive dhe partneriteteve të reja për angazhimin e diasporës. Është emocionuese të dëgjosh se do të mësosh më shumë nga diaspora jonë përmes kësaj shkolle gjatë Bisedimeve për Fuqinë e Diasporës. Do të shihni se si po e çojnë Kosovën në botë të reja të mundësive dhe për këtë i falënderojmë shumë.
Në një kohë pasigurie dhe ndryshimesh dhe sfidash të pashembullta gjeopolitike, ne mezi presim të hapim terrene të reja dhe të krijojmë ndryshime më pozitive përmes një komuniteti frymëzues.
Faleminderit!
Last modified: 16 Prill, 2024