Prishtinë, 30 prill 2024
Qeveria e Republikës së Kosovës dhe Korporata e Sfidës së Mijëvjeçarit të Qeverisë së Shteteve të Bashkuara të Amerikës (MCC) lansuan programin Kompaktin MCC-Kosovë, i fokusuar në ofrimin e zgjidhjeve moderne të energjisë së pastër për të përmirësuar besueshmërinë e energjisë elektrike në vendin tonë.
Përpjekjet e Qeverisë së Kosovës për një tranzicion drejt një të ardhme me energji më të qëndrueshme, gjithëpërfshirëse, të besueshme dhe të përballueshme mbështeten nga Kompakti MCC-Kosovë. Kompakti inkurajon gjithashtu pjesëmarrjen më të barabartë të grave në sektorin energjetik të vendit teksa zbatohet përgjatë pesë vjetëve të ardhshëm. Rreth 2 milionë njerëz pritet të përfitojnë nga granti i MCC.
“Programi Kompakti i Kosovës është investimi më i madh në vendin tonë në sektorin energjetik. Kontributi i konsiderueshëm i Qeverisë prej 34.7 milionë dollarësh shërben si një dëshmi për angazhimin e Qeverisë sonë si ndaj këtij programi, ashtu edhe ndaj transformimit të sektorit tonë të energjisë. Ne ndajmë me MCC vlerat e saj thelbësore: një qasje e orientuar drejt rezultateve me transparencë, llogaridhënie dhe me pronësinë e vendit në qendër. Kjo është ajo që shpjegon bashkëpunimin tonë të shkëlqyer që nga fillimi i mandatit tonë”, tha kryeministri Albin Kurti.
Kompakti MCC-Kosovë synon të prezantojë një sistem të avancuar të ruajtjes së energjisë, duke hedhur themelet për burime të besueshme, të ripërtëritshme të energjisë që do të integrohen në rrjetin e Kosovës, dhe duke reduktuar nevojën për energji të prodhuar nga thëngjilli si dhe importet e kushtueshme të energjisë.
“Kompakti do të shërbejë si gur themeli i tranzicionit të Kosovës drejt energjisë së gjelbër, duke rritur sigurinë energjetike të vendit dhe duke nxitur transformimin e tij socio-ekonomik”, tha zëvendëspresindeti i MCC-së për Departamentin e Operacioneve Kompakt, Cameron Alford. “MCC është krenare që është partnere me Qeverinë e Kosovës për të filluar zyrtarisht fazën e zbatimit të kompaktit për të siguruar një të ardhme të qëndrueshme, më të ndritshme dhe më të barabartë energjetike për të gjithë kosovarët”, tha ai.
Kompakti prej 202 milionë dollarësh, së bashku me një kontribut prej 34.7 milionë dollarësh nga Qeveria e Kosovës, me një total prej 236.7 milionë dollarësh, i përgjigjet kufizimit të furnizimit jo të besueshëm me energji elektrike në Kosovë, është në përputhje me prioritetet kombëtare të Qeverisë për zhvillim dhe energji dhe synon të ulë varfërinë dhe të rris qëndrueshmërinë ekonomike në Kosovë.
Programi Kompakt është investimi më i madh energjetik në vend në dekadat e fundit. Deri në fund të vitit 2027, parashikohet që Kosova të ketë kapacitetin më të madh të baterive në botë për kokë banori.
Sot, në një ngjarje ceremoniale në kryeqytetin e Kosovës, Ministrja e Ekonomisë, Artane Rizvanolli dhe Zëvendëspresidenti i Operacioneve Kompakt në Korporatën Amerikane të Sfidës së Mijëvjeçarit (MCC) Cameron Alford, nënshkruan marrëveshjen e hyrjes në fuqi.
Fjala e plotë e kryeministrit Kurti:
E nderuara Presidente Osmani,
E nderuar znj. Artane Rizvanolli, ministër i Ekonomisë,
Të nderuar deputetë,
I nderuar Ambasador Hovenier,
I nderuar Nënkryetar i MCC, Z. Alford,
E nderuara kryeshefe e MCA-Kosovës, znj. Florina Duli-Sefaj dhe stafi,
I nderuar President Drejtor i MCC-së, Rinor Gjonbalaj
Të nderuar udhëheqës dhe përfaqësues të institucioneve kosovare dhe partnerë zhvillimorë, shoqëri civile dhe media,
Të nderuar të ftuar,
Viti 2024 ka qenë një vit fantastik për sektorin energjetik të Kosovës – dhe ne jemi ende në prill! Është kënaqësi që ju kemi këtu në këtë festë të momentit të ardhshëm të rëndësishëm për sektorin e energjisë në Kosovë – Hyrja në Fuqi e Programit tonë Kompakt me MCC!
Deri më tani këtë vit kemi:
1. Nis Bursa Shqiptare e Energjisë, ALPEX, ku tregtohet energjia elektrike në tregun e ditës së ardhshme, së bashku me Shqipërinë.
2. Të korrigjohet padrejtësia e shpenzimeve të panevojshme të konsumit të energjisë elektrike nga komunat veriore ndaj pjesës tjetër të qytetarëve.
3. A ishte miratuar nga Parlamenti ligji ynë i parë për burimet e rinovueshme të energjisë dhe
4. Përfundoi me sukses ankandi ynë i parë diellor prej 100 MW, me 6 ofertues me reputacion, me çmim 48.88 EUR/MWh, 35% më i ulët se çmimi tavan. Ky ishte një demonstrim i qartë se si qeverisja e mirë dhe konkurrenca e drejtë dhe transparente u sjellin përfitim qytetarëve, dhe është një standard që ne angazhohemi ta mbajmë në ankandin tonë të ardhshëm të erës prej 150 MW më vonë këtë vit.
Në të gjitha këto momente të rëndësishme, ne patëm mbështetjen e palëkundur të partnerit tonë të vjetër, USAID-it dhe Qeverisë së SHBA-së. Dhe së bashku me drejtoreshën e USAID-it, zonjën Eileen Dewitt ishim në këtë ngjarje ku shënuam vlerësimin inaugurues të kredisë sovrane të caktuar nga Fitch Ratings. Kjo do të na vendosë në hartën e investitorëve të huaj të cilët tani do të kenë një vlerësim të pavarur për të parë kur të vendosin ta konsiderojnë Kosovën si destinacion investimi dhe do të ndihmojë në zgjerimin e qasjes në financa si dhe uljen e kostove të huamarrjes për vendin tonë. Shpresoj që pjesë e këtij investimi të jetë edhe në sektorin e energjisë së rinovueshme. Ne morëm një shenjë BB.
Në të gjitha këto momente të rëndësishme, ne kemi mbështetjen e palëkundur të partnerit tonë të gjatë, të SHBA-së dhe të qeverisë së SHBA-së, ndërsa investojmë në burimet e rinovueshme dhe zhvillojmë një treg transparent dhe likuid të energjisë elektrike, Hyrja në Fuqi e Programit tonë Kompakt plotëson enigmën, duke siguruar stabilitetin e nevojshëm të rrjetit dhe fleksibilitetin e sistemit.
Kjo është ajo që nënkuptojmë kur themi se Programi Kompakt me MCC është një gur themeli i tranzicionit tonë të energjisë.
Jam i lumtur që ekipet tona hartuan një program largpamës që e vendos Republikën e Kosovës në ballë të zhvillimeve në sektorin e energjisë. Përmes partneritetit tonë të shkëlqyer, Republika e Kosovës do të ketë rezerva minimale prej 340 MWh, duke na bërë vendin me kapacitetin më të madh të baterive për kokë banori në botë!
Sektori i energjisë, ekonomia dhe shoqëria jonë janë po aq të forta sa edukimi dhe trajnimi i njerëzve tanë dhe – ata mund të jenë të fortë dhe të drejtë vetëm nëse e gjithë popullata po kontribuon në mënyrë aktive me aftësitë, njohuritë dhe idetë e tyre, por gjithashtu përfaqësuar dhe korrur përfitimet e zhvillimit ekonomik në mënyrë gjithëpërfshirëse dhe të barabartë.
Prandaj, përveç zhvillimit të infrastrukturës, me këtë program synojmë që të rinjtë dhe të rejat tona të jenë të përgatitur profesionalisht dhe të marrin pjesë aktive në sektorin modern të energjisë në të ardhmen. Ne do të krijojmë programe të reja të AFP-së në përputhje me nevojat e tregut dhe tendencat globale dhe do të rrisim pjesën e pjesëmarrjes së grave në fuqinë punëtore të sektorit të energjisë në të paktën 33% deri në vitin 2031, krahasuar me bazën prej 9%. Me këto përpjekje dhe grantin më të madh në historinë e vendit, Programi Kompakt me MCC është gjithashtu një gur themeli i tranzicionit tonë të drejtë energjetik.
Me 236.7 milionë dollarë, Kompakti paraqet investimin më të madh në sektorin e energjisë në vendin tonë në dekada. Granti prej 202 milionë dollarësh nga Korporata e Sfidës së Mijëvjeçarit dëshmon rolin e rëndësishëm që luan partneriteti i Shteteve të Bashkuara në sektorin energjetik të Kosovës.
Kontributi prej 34.7 milionë dollarësh nga Republika e Kosovës dëshmon pronësinë e vendit dhe përkushtimin e qeverisë sonë që jo vetëm të zbatojë me sukses këtë program, por të zbatojë plotësisht Strategjinë tonë tejet ambicioze të Energjisë – e cila gjithsesi u mbështet edhe nga USAID-i.
Ndërsa ne nisim një udhëtim emocionues dhe sfidues përpara nesh, dëshiroj të falënderoj ekipet e Qeverisë së Kosovës dhe MCC-së, për punën intensive të deritanishme dhe të ritheksoj përkushtimin e Qeverisë sime për ta bërë këtë program një histori suksesi global. Ne e vlerësojmë lartë mbështetjen dhe partneritetin e shkëlqyer të MCC-së, si dhe mbështetjen e vazhdueshme të Qeverisë së SHBA-së për zhvillimin ekonomik dhe social të Kosovës.
Duke tejkaluar edhe projektet më të mëdha, partneriteti ynë është i fortë sepse nuk bazohet vetëm në interesa dhe objektiva të përbashkëta, por i rrënjosur thellë në vlerat e përbashkëta të demokracisë, lirisë dhe të drejtave të njeriut.
Faleminderit Artane!
Faleminderit Kameron!
Ju faleminderit të gjithëve!
Last modified: 2 Maj, 2024