Kryeministri Kurti mbajti fjalën hyrëse në panelin e diskutimit “Përputhja e financave me nevojat”, organizuar në kuadër të Forumit Ekonomik Botëror në Davos

Davos, 19 janar 2024

Kryeministri i Republikës së Kosovës, Albin Kurti, ditën e djeshme, mbajti fjalën hyrëse në panelin e diskutimit “Përputhja e financave me nevojat” organizuar në kuadër të Forumit Ekonomik Botëror në Davos, e ku mori pjesë së bashku me Sekretarin e Punëve të Jashtme të Mbretërisë së Bashkuar, David Cameron, Ministren e Ekonomisë dhe Financave të Marokut, Nadia Fettah Alaoui, Ministrin e Jashtëm të Norvegjisë, Espen Barth Aide, ish-Sekretarin për Punë të Jashtme të Britanisë, David Milliband, përfaqësuesin e Bankës Botërore, Juergen Voegele dhe ekonomisten Vera Songwe.

Në fjalën e tij hyrëse, kryeministri Kurti tha se Kosova është një histori suksesi, e një vend që e ka ndërtuar veten në një demokraci edhe me ndihmën e miqve ndërkombëtarë, mesazh ky që u fuqizua edhe nga pjesëmarrësit e tjerë të nivelit të lartë në panel, si Sekretari David Cameron dhe Ministri Barth Aide. Gjithashtu të pranishmit uruan me entuziazëm përparimin e Kosovës.

Kryeministri shtoi se sidomos në vitet e fundit, vendi ynë ka treguar se progresi ekonomik dhe demokratik ecin krah për krah, duke theksuar se qëndrueshmëria është thelbësore për sukses të vazhdueshëm dhe stabilitet institucional.

“Një vend përparon kur progresi ndihet nga qytetarët dhe kjo kombinohet me stabilitetin institucional. Pra, stabiliteti institucional qëndron më lart se stabiliteti politik dhe mundëson përparimin dhe qëndrueshmërinë e një progresi të tillë.” tha kryeministri Kurti, duke potencuar se reformat demokratike të Kosovës janë të dokumentuara edhe ndërkombëtarisht.

Ai veçoi rolin e ndihmës për nxitjen e demokracive duke theksuar gjithashtu rëndësinë e një qeverisjeje demokratike lokale në mënyrë që kjo ndihmë të mbërrijë sa më shumë tek qytetarët. Theksoi dhe se si kombinimi i të dyjave do të jetë shtytës në tranzicione të rëndësishme për vendin, si investimet e gjelbra dhe rritja e mëtejshme.

Në përfundim të fjalës së tij, kryeministri tha se “Tre kategori të popullsisë po ndërtojnë progresin në vendin tonë: gratë, të rinjtë dhe punëtorët. Në të tri këto kategori, diaspora është gjithnjë e pranishme edhe me remitancat e së fundmi edhe me investimet e saj në ekonominë tonë.”

Fjala e plotë hyrëse e kryeministrit Kurti:

Faleminderit, Sara. Jam i nderuar të jem në mesin e miqve të shquar të Kosovës – Sekretarit të Jashtëm të Mbretërisë së Bashkuar, David Cameron, dhe ish-sekretarit të Jashtëm David Miliband – mbështetja e të cilëve për ne shtrihet prej shumë vitesh.

Kosova është një histori suksesi, një vend që e ka ndërtuar veten në një demokraci me ndihmën e miqve ndërkombëtarë. Sot, ka shumë skepticizëm nëse një vend mund të ndryshojë drejtimin e tij për mirë dhe nëse ndihma e të tjerëve ka rëndësi. Në këto kohë, është mirë të kujtohemi për një vend që bën rastin për një botë që kujdeset.

Siç e keni vënë në dukje ju Sara, Kosova ka bërë një rrugë të gjatë që nga gjenocidi dhe lufta, duke u shfaqur si një vend me të ardhura të mesme të larta me një demokraci të fortë. Sidomos në vitet e fundit, vendi ynë ka treguar të vërtetën themelore se progresi ekonomik dhe demokratik ecin krah për krah. Kjo nuk është për shkak se ne nuk e kemi parë të ndodhë njëra pa tjetrën, por nuk kemi parë që njëra ta bëjë këtë në mënyrë të qëndrueshme. Besoj se ky është një nga mësimet më të rëndësishme që mund të ofrojë Kosova. Ndihma jepet më së miri kur ndihmoni edhe veten. Suksesi i ndihmës varet nga ndërveprimi midis demokracisë së vendit dhe bashkëpunimit me akterët e huaj.

Reformat demokratike të Kosovës janë pranuar ndërkombëtarisht. Ne kemi përmirësuar 20 vende në Indeksin e Perceptimit të Korrupsionit të Transparency International dhe 22 vende në Indeksin e Lirisë së Medias të Reporterëve pa Kufij. Në të njëjtën kohë ekonomia jonë përparoi. Në tre vitet e fundit, buxheti ynë u rrit me 35%, duke përfituar kryesisht qytetarët më të pafavorizuar. Ndër iniciativat e tjera, ne kemi prezantuar subvencione për kujdesin ndaj fëmijëve, kemi bërë arsimin e lartë publik falas dhe kemi përmirësuar kushtet e strehimit për komunitetet e pakicave etnike dhe ata në nevojë në të gjithë bordin. Sipas Bankës Botërore, Kosova ka ofruar pakon më bujare të ndihmës në Ballkanin Perëndimor, në përqindje të PBB-së, për t’i ndihmuar qytetarët të përballen me inflacionin. IHD-të dhe eksportet janë dyfishuar në tre vitet e fundit, ndërsa deficiti ynë tregtar është tkurrur me një të tretën. Që nga viti 2021, rritja e buxhetit tonë është nxitur kryesisht nga një rritje me dy të tretat e të ardhurave tatimore, pa ndryshime në politikën fiskale.

Asgjë nga këto nuk do të ishte e mundur pa përparimin demokratik që përmenda më parë. Lufta e suksesshme e dikujt kundër korrupsionit do të thotë që individët dhe bizneset e pasura nuk mund të shmangin më taksat, pjesa tjetër e popullsisë beson se taksat e tyre do të kthehen me përfitime më të mëdha dhe kompanitë e huaja e dinë se një qeveri transparente është marrëveshja më e mirë që një kompani mund të marrë.

Një vend po përparon kur progresi ndihet nga qytetarët e tij dhe kjo kombinohet me stabilitetin institucional. Pra, stabiliteti institucional qëndron më lart se stabiliteti politik dhe mundëson përparimin dhe qëndrueshmërinë e një progresi të tillë.

Vendi ynë ka marrë ndihmë jetike ndërkombëtare në 25 vitet e fundit, duke më mundësuar që ta ndaj këtë histori për Kosovën sot. Dhe efektiviteti i këtij investimi do të jetë ai që do ta ngrejë vendin tonë në arritjen e vazhdueshme të pikëve në metrikë përgjatë BE-së 27. Për të arritur në fazën tjetër, na duhen synimet e duhura, zbatimi transparent dhe ndihma. Këtu funksionon demokracia. Këtu e nxisin edhe investimet e huaja, në dobi të të gjithëve.

Martesa midis shtysës demokratike të një vendi dhe investimeve të huaja është e rëndësishme për qëllimet që ne të gjithë ndajmë. Javën e kaluar, 2023 u konfirmua zyrtarisht si viti më i ngrohtë i regjistruar. Kjo është një fushë në të cilën financat e jashtme kanë një rol të rëndësishëm për të luajtur përpara, si në Kosovë ashtu edhe në vendet tjera.
Vendi ynë është relativisht i vogël në sipërfaqe – afërsisht 11,000 kilometra katrorë, por ndodhet në një nga rezervat më të mëdha të linjitit në botë: i pesti më i madhi globalisht dhe i treti më i madhi në Evropë. Megjithatë, qeveria jonë është e përkushtuar ndaj një axhende të gjelbër shumë ambicioze. Jemi në mes të kryerjes së ankandit tonë inaugurues 100 MW Solar, dhe kemi tërhequr investime të sektorit privat në sektorin e energjisë së rinovueshme. Ne kemi ofruar gjithashtu subvencione të konsiderueshme të efikasitetit të energjisë për qytetarët tanë gjatë dy viteve të fundit, duke shpërblyer ata që kursejnë, duke çuar në uljen e kërkesës për energji dhe uljen e emetimeve.

Por ne mund dhe duhet të bëjmë më shumë, në partneritet të ngushtë me partnerët financiarë ndërkombëtarë. Ky është veçanërisht rasti me projektet e infrastrukturës së gjelbër. Një projekt i tillë i rëndësishëm është një linjë hekurudhore e planifikuar që lidh kryeqytetin e Kosovës, Prishtinën me portin më të afërt, që ndodhet në Durrës, Shqipëri. Sipas statistikave, 30% e mallrave që vijnë në port janë të destinuara për Kosovën. Aktualisht, të gjitha mallrat duhet të transportohen ekskluzivisht përmes autostradës. Një hekurudhë do të reduktojë shumë emetimet dhe ne duhet të mbështetemi të paktën pjesërisht në financimin e jashtëm për ta arritur këtë.
Në shtator të vitit të kaluar, në Kretë, në Greqi, fituam tenderin për Lojërat Mesdhetare 2030. Për herë të parë një vend pa dalje në det do të organizojë Lojërat Mesdhetare. 26 shtete do të marrin pjesë me ekipet e tyre kombëtare dhe ne po organizojmë Lojërat Mesdhetare Prishtina 2030 së bashku me gjashtë komuna të tjera në Kosovë dhe Durrës në Shqipëri, pikërisht portin me të cilin duam ta ndërtojmë këtë hekurudhë.

Megjithatë, diçka që synon të përfitojë përfundimisht njerëzit duhet t’i arrijë ata përpara përfundimit të projekteve në shkallë të gjerë. Në Kosovë jeta e përditshme është formësuar nga një popullatë kryesisht e re dhe sipërmarrëse. Është thelbësore që individëve t’u jepet hapësirë për të krijuar, duke krijuar mundësi të menjëhershme për ta, veçanërisht kur këto shanse nuk u janë ofruar më parë në sistemin ekzistues. Këtë ndjenjë, për shembull, e ndajnë shumë gra që me të drejtë mendojnë se bota dhe fuqia punëtore nuk janë krijuar për to.

Tri kategori të popullsisë po ndërtojnë progresin në vendin tonë: gratë, të rinjtë dhe punëtorët. Por, në të gjitha këto tri kategori, diaspora është gjithnjë e pranishme me remitancat dhe së fundi me investimet e saj në ekonominë tonë.

Pika ime e fundit është se, qeverisja e mirë ka të bëjë me kombinimin e industrisë, shtysa e së cilës është zgjerimi me financat, shtysa e të cilave është fitimi. Ne kemi nevojë për të dy në një qeverisje shumë të mirë me qëllime të mira dhe operacione transparente.

Edhe një herë, të falënderoj ty Sara dhe pres me padurim diskutimin në panel.

Linku i diskutimit të plotë:

https://protect-eu.mimecast.com/s/G0nkCG52BtzJVzcKUOjI?domain=f.io

Linku i fjalës hyrëse të kryeministrit Kurti:

https://we.tl/t-nT4fn7TnOJ

Last modified: 19 Janar, 2024