Košare, 09. april 2024
Povodom 25. godišnjice Bitke na Košarama, danas je na Košarama u Opštini Đakovica održana manifestacija „Ditët e Shqipes“ 2024, pod pokroviteljstvom predsednice zemlje, Vjose Osmani-Sadriu.
Premijer Republike Kosovo, Albin Kurti, zajedno sa predsednicom Vjosom Osmani-Sadriu, najpre su odali počast u Memorijalnom Kompleksu „Pali borci Košare“, u čast palih za slobodu.
U svom govoru u okviru manifestacije, premijer je rekao da, prateći datume istorijskog kalendara Oslobodilačke Vojske Kosova, kao i svake druge godine u poslednjih 25 godina, 9. april doveo danas ovde na Košare u Đakovici.
„Kompletna hronološka hronika, dan po dan i događaj po događaj, kao ukupna istorija Bitke na Košarama, bila bi možda jedno od najidealnijih dela za rat OVK“, rekao je on.
Premijer je pred prisutnima na ovoj manifestaciji, podsetio na uzastopne događaje od 8. aprila do 11. aprila, na dan kada je ubijen bivši komandant OVK, Agim Ramadani, poznat i kao „Katana“, ali i pad mnogih drugih palih boraca, uključujući dobrovoljce iz Evrope i šire, od kojih su trojica takođe pali borci.
Rušeći granicu između Jugoslavije i Albanije, nepravedno uspostavljenu 1913. godine, premijer je izjavio da je Bitka na Košarama probila veliku razdelnu barijeru između Albanaca i otvorila važne kanale interakcije između njih, u pravednoj borbi za oslobođenje Kosova od invazije Srbije .
“U istoriji Evrope posle Drugog svetskog rata, Oslobodilačka Vojska Kosova je oslobodilačka vojna organizacija sa najizvanrednijom i najizuzetnijom istorijom“, istakao je premijer.
Na kraju govora izrazio je zahvalnost svim nesalomivim borcima Bitke na Košarama i slavu palim borcima Oslobodilačke Vojske Kosova na Košarama kao i svim palim borcima našeg naroda.
Celi govor premijera Kurtija:
Vaša Ekselencijo gđo. Vjosa Osmani – Sadriu, predsednica Republike Kosovo,
Poštovane potpredsednice Vlade, gđo. Donika Gervala – Schwarz i gđo. Emilija Redžepi,
Poštovani g. Rrustem Berisha, bivši komandant Oslobodilačke Vojske Kosova na Košarama,
Poštovani g. Alfredo Bider, brat heroja Frančeska Bidera koji je pao u bici na Košarama,
Poštovani poslanici Skupštine Republike Kosovo,
Poštovani ministri i zamenici ministara Vlade,
Poštovani gradonačelnici kosovskih opština,
Poštovani generali i vojnici, oficiri i policajci,
Poštovane porodice palih boraca i invalida Oslobodilačke Vojske Kosova,
Poštovani pripadnici bivše 138. brigade „Agim Ramadani“,
Poštovani građani Kosova,
Dame i gospodo,
Prateći datume istorijskog kalendara Oslobodilačke Vojske Kosova, kao i svake druge godine u poslednjih 25 godina, 9. april nas je danas doveo ovde u Košare, Đakovica. Kompletna hronološka hronika, dan po dan i događaj po događaj, kao ukupna istorija Bitke na Košarama, bila bi možda jedno od najidealnijih dela za rat OVK. Ali pred ovakvim istorijskim izazovom, koji se reducira na vreme jednog govora kao ovaj, dozvolite mi da, među počastima, ovde istaknem neke fragmente i epizode iz Bitke na Košarama, pred vama koji ste učesnici i svedoci toga i pred generacije mladih ljudi koji bi trebalo da ih poznaju.
Naredba za veliko ciljanje koja je bila pripremljena danima ranije, stigla je 8. aprila 1999. iz Glavnog Štaba OVK. Tako su ujutru 9. aprila 1999. godine, vojnici OVK napali punktove srpske vojske na granici Jugoslavije i Albanije. Agim Ramadani, poznat po nadimku „Katana“, predvodio je 136 vojnika koje je imao pod svojom komandom u napadu na Rrasi Košare, primoravši brojčano duplo veću jedinicu srpskih vojnika da se povuče sa svojih položaja. I u tom nastojanju nije bio sam, već zajedno sa drugima iz Treće Operativne Grupe (GO-3) OVK. Tog dana, u petak, 9. aprila 1999. godine, kod Stanet e Pukajve, pali su Abush Loku, Bashkim Jasiqi, Ramiz Krasniqi i Rifat Qelaj. Ovo je bio tek prvi dan borbe u bici na Košarama, koja će trajati do poslednjih dana rata na Kosovu, sredinom juna 1999. godine.
Sutradan, 10. aprila, vojnici OVK uspeli su da zauzmu položaj Košare, gde je prvo ušla specijalna jedinica „Kobra“, koja se tog dana borila uz Prvi Bataljon i vojnike Vojne Policije. Sledećeg dana, 11. aprila, bilo je planirano da se zauzme „Oplazi“, ali je tokom borbi u Rrasa e Koshares ubijen Načelnik Štaba, Agim Ramadani.
Pored njega, tog dana su pali i borci Arben Jusufi, Driton Veliu, Harun Beka, Rrahman Tafa i Sylejman Shala. Šestog dana borbi, 14. aprila 1999. godine, pao je dvadesetogodišnji iz Poroja, Tetovo, Mujdin Aliu, zajedno sa četiri đakovčana: Kasim Uka, Bashkim Idrizi, Fisnik Salihu i Korab Binxhiu. Iz dana u dan spisak palih boraca slobode je bio popunjen vojnicima, dok je dan sa najvećim brojem palih boraca OVK u Bici na Košarama bio 19. april, kada je u borbama palo 13 vojnika OVK. Među njima je Salih Çekaj ili „Veteran“, koji je zaista bio veteran barem od 1991. godine, kada je Salih Çekaj koordinirao odlazak dve grupe na vojnu obuku u Albaniju, grupe Zahira Pajazita i grupe Adema Jasharija.
Pored dvojice palih komandanata, „Katane“ i „Veterana“, borbe u Bici na Košare planirali su i vodili mnogi drugi drugovi i saborci, komandanti i pretpostavljeni kao što su Rrustem Berisha, Anton Quni, Skender Hasanxhhekaj , Fadil Hadergjonaj, Naim Maloku, Xhafer Gashi, Nasim Haradinaj, Musa Gjakova, Feriz Terzhnjeva, Skender Rexhahmetaj, Hisen Berisha, Farush Thaçi, Musa Dragaj, Agim Haziri, Ramadan Gashi, Fadil Demiri, Sadri Lokaj, Adem Dahri, Abaz Thaçi, Esat Krasniqi, Sami Ukshini, Bashkim Kalaveshi, Naser Vllasi, Afrim Bekaj, Milazim Maraj, Gani Gjukaj i mnogi drugi.
Zajedno sa vojnicima 131. i 134. brigade Treće Operativne Grupe OVK, na Košarama nalazimo i specijalnu jedinicu „Pitbul“, sa vojnicima iz regiona Lapa, kao i grupe „Apokalipsa“, odnosno „ Delta” Komandosne Snage. Medicinski timovi u sastavu Agron Jusufi – „Doku“, kao i Edmond Shabi, Time Kadrijaj, Ilirjana Hakaj, Afrim Sylejmani, Fazli Shala, Miftar Zeneli, Bajram Zeqiri, Ryve Loshaj, Mustafe Loxha, Syle Bruqi, Armend Agolli, Zeke Zeka i Rrahman Shala pomagali su ranjenicima iz borbi. A ovo su samo neki od mnogih drugih učesnika i među hiljadama istorija o Bici na Košarama, koje će samo istoričari u budućnosti moći da sažmu i sintetizuju u veliki i neophodan narativ našem narodu.
Tokom borbi na Košarama, pored velike štete na opremi i logistici, vojnici Oslobodilačke Vojske Kosova naneli su i brojne gubitke u ljudstvu vojnim jedinicama Srbije, ubivši najmanje 108 njih.
A među paravojnim jedinicama koje su se borile uz srpske snage, identifikovani su i plaćenici iz Rusije.
S druge strane, među oslobodiocima Kosova palo je 114 boraca OVK, dok je više od 380 ranjeno. Rrasa e Koshares, Shkoza, Stanet e Pukajve, Gusha e Botushes, Maja e Gllaves, Vrojtoret i Oplazi su pretvoreni u mesta žrtvovanja gde su vojnici OVK ovekovečeni kao pali borci.
Geografija zemalja porekla vojnika OVK koji su se borili u Bici na Košarama, proteže se na skoro celo Kosovo i dalje do područja nastanjena Albancima na Balkanu. A pošto je bitka na Košarama vođena u okviru rata za oslobođenje, za univerzalne vrednosti, slobodu naroda, kao borcima za slobodu pridružili su joj se i dobrovoljci iz Evrope i šire, od kojih su trojica pali borci: Murad Muhamed Ali iz Alžira, Pallard Arnaud Piere iz Francuske i Francesko Giuseppe Bider, italijanski Jevrejin iz Italije, čijeg brata danas imamo ovde među nama. Ili borac iz Londona, koji je danas ovde, John Harison, kao i dva švedska borca Oslobodilačke Vojske Kosova, Pelle Christrop iz Malmea i Cim Sundin iz Stokholma, koji su napustili svoju zemlju Švedsku da bi se uključili u rat Oslobodilačke Vojske Kosova.
Rušenjem granice između Jugoslavije i Albanije, koja je nepravedno uspostavljena 1913. godine, Bitka na Košarama razbila je veliku razdelnu barijeru između Albanaca i otvorila važne kanale međusobne interakcije između njih, u pravednoj borbi za oslobođenje Kosova od invazije Srbije. U istoriji Evrope posle Drugog Svetskog Rata, Oslobodilačka Vojska Kosova je oslobodilačka vojna organizacija sa najzanimljivijom i najneverovatnijom istorijom. Istorija OVK je velika zbirka događaja i narativa o lokalnoj i ustaničkoj vojsci koja je nastala od nekoliko oružanih i patriotskih grupa koje su izvodile gerilske akcije i borile se da zaustave genocid Srbije i oslobode svoju otadžbinu, Kosovo . Iako gerilska vojna sila oslobodilačkog karaktera, Oslobodilačka Vojska Kosova, svoj oslobodilački rat zaključila je kao vojska od više hiljada boraca dobrovoljaca i kao saveznik velikog NATO saveza, u zajedničkoj borbi za oslobođenje Kosova, za humanost sveta, za spas naroda, za slobodu zemlje.
Duboka zahvalnost svim nesalomivim borcima Bitke na Košarama i slava palim borcima Oslobodilačke Vojske Kosova na Košarama kao i svim palim borcima našeg naroda.
Hvala Vam.
Last modified: 11 априла, 2024