Washington DC 20. jula 2010
‘Izgradnja euro-atlantske budućnosti za Kosovo: mogućnosti i izazovi ‘
Uvaženi učesnici,
Dame i gospodo;
Počinjem ovu svoju prezentaciju prvenstveno se zahvaljujući Američkom Institutu za mir, a a posebno g. Danielu Serveru za priliku da se obratim ovoj poštovanoj publici.
Budućnost Kosova i drugih zemalja zapadnog Balkana jest i treba biti integracija u NATO i EU .
Ta je težnja nija samo želja nego nužnost za dugoročni mir i stabilnost.
Proteklo je jedanaest godina u slobodi, a preko dve godine od kada, smo koordinisano s međunarodnom zajednicom proglasili Kosovo nezavisnom i suverenom državom.
Do sada je država Kosovo priznata od 69 zemalja širom sveta, učlanjena je Međunarodni monetarni fond (MMF), u Svetska banku (WB), a mi smo vrlo blizu članstvu u Europsku banku za obnovu i razvoj (EBRD).
Nažalost, još uvijek postoje zemlje koje se ponašaju prema Kosovu kao da ono ne postoji.
Međutim naša poruka je jasna: Kosovo postoji i funkcionalna je država, postoji danas, juče, sutra i zauvijek.
Amerika i američki narod su ponosni za vrednosti koje zastupaju.
I kosovski građani su ponosni, ponosni na baštinu i našu multietničnost, ponosni na našu istoriju i puni nade za budućnost.
Kosovo će biti model tolerancije i multietničnosti za cijelu Europu
Dame i gospodo
Tokom ovih malo godina u kojima živimo i radimo slobodno, Kosovo je postigla znatan napredak na mnogim područjima, uzimajući u obzir ograničene mogućnosti i kompleksnu političku situaciju.
U ekonomskom smislu, Kosovo je nasledilo slabu ekonomiju kao rezultat upravljanja predhodnog sitema i šteta nastalih u poslednjem ratu.
Ipak, smo poslednjih nekoliko godina radili teško , kako bi održali solidan ekonomski rast, nezavisno od teške globalne krize.
Mi smanjujemo sudjelovanje Vlada u ekonomiji, za podsticanje privatnog sektora.
To je razlog zašto privatizujemo glavna državna dobra: elektro-energetsku korporaciju Kosova (KEK) i Post-Telecom Kosova (PTK).
Meseci ranije, smo zaključili s’punim uspehom dodelu koncesija međunarodnog Prištinskog aerodroma, prestižnoj međunarodnoj kompaniji za 20 godina.
Za podsticanje stranih ulaganja, doneli smo odluku o početku izgradnje prvog autoputa na Kosovu, koji povezuje moju zemlju sa Albanijom i Srbijom.
Kompanija koja je pobedila, američko-turski konzorcijum Bechtel Enka i već je krenula sa radom, a očekuje se da projekt bude dovršen u roku od tri godine.
Samo od projekta izgradnje autoputa, otvaramo oko 4000 novih radnih mjesta.
Dame i gospodo
To ne samo zbog činjenice , da u severnom delu Kosova i dalje protiv zakonito deluju bezbednosne strukture koje finansira Srbija, nego i zato što rezultat u borbi protiv organiziranog kriminala i korupcije još uvijek nije zadovoljavajući.
Da bi se preovladala ova situacija, veoma tesno saradjujemo se EULEX-om i drugim međunarodnim mehanizmima na Kosovu.
Mi, odnosno kosovske institucije ćemo ii dalje biti na čelu borbe protiv korupcije, organiziranog kriminala i drugih negativnih pojava.
Ova bitka daje prve rezultate nakon 11 godina.
Ova bitka nije lako, ali sam garantova građanima ove zemlje da ćemo biti beskompromisni, i uvjeravam i naše prijatelje u Washingtonu da ćemo imati uspeha.
Gradimo pravnu i funkcionalnu država, i to je jedina opcija za nas ..
U tu svrhu smo počeli korenitu reforme u pravosuđu, a većina novih zakona koji regulišu područja nalaze se u postupku usvajanja u skupštini Kosova. Sve u skladu sa zapadnim standardima.
Ove reforme će omogućiti stvaranje modernog učinkovitog i nezavisnog pravosudnog sistema,.
Pravda je na raspolaganju podjednako svim građanima.
Dame i gospodo
Treba da ponovim da je Kosovo multietnička država i ja se osećam vemoa dobro da naš Ustav i svi naši zakoni na afirmativan način obezbedjuju prava svih zajednica koje žive na Kosovu.
Sa zadovoljstvom mogu zaključiti da preko 90% odredbi iz sveobuhvatnog plana predsjednika Ahtisaarija, koji se uglavnom bave pravima manjina koje žive na Kosovu su već sprovedene.
Decentralizacija se ukorienjuje u celoj zemlji, i on Vlada prebacuje odgovornost lokalnim strukturama, čime se upravljanje dovodi bliže građanima.
Prošle jeseni smo iznenadili svet s uspehom lokalnih izbora i ogromnim sudelovanjem naših građana Srba, koji su izabrali put prihvatanja decentralizacije i koji su iskoristili priliku da preuzmu odgovornost za lokalnu upravu..
Održali smo slobodne i demokratske opštinske izbore, na kojima suudelovali srpski Kosova i izabranli su svoje predstavnike u opštinskim strukurama.
Ne kasnije od prošle nedjelje, građani Parteša,opština sa večinom srpskih žitelja, koja je osnovana skladu sa planom predsjednika Ahtisaarija, srpski građani su masovno glasajuči , odaziv od preko 60%), oni su izabrali predsednika njihove opštine i nove lokalne rukovodioce.
Od pet novih opštna sa srpskom većinom, koji su predviđeni da budu osnovani prema sveobuhvatnom planu za status Kosova, sad smo stvorili četiri od njih.
Mi nastavljamo raditi na stvaranju pete opštine, opštinu u Severnoj Mitrovici iu tu svrhu smo uspostavili Opštinsku Pripremnu grupu koja radi na pripremi za održavanje slobodnih izbora i stvaranje nove opštine.
Takođe, smo koordinisano sa ICO i drugim međunarodnim mehanizamima, otvorili Kancelariju za civilne usluge Republike Kosovo na severu rieke Ibar, koja služi za potrebe svih građana koji žive u tom delu.
Nažalost, punu integracija Srba koji žive severno od reke Ibar se sprečava i otežava zbog destruktivne uloge Srbija.
Ali mi se nećemo zaustaviti jer znamo da građani Srbije koji žive u ovom delu, žele preuzeti odgovornost i živeti kao i ostali srpski građani koji žive u južno od reke Ibar.
Vi znate da srpski građani koji žive na Kosovu imaju pravo na dvojno državljanstvo, ono Kosova i i Srbije.
Pored te činjenice, vrlo je ohrabrujuće da je do sada, oko 20.000 (dadeset hiljada) srpskih građana podiglo lične isprave Kosova.To je dodatni dokaz njihove želje da se integrišu u kosovskim institucijama.
Uvaženi učesnici,
Vi znate i vjerujem da se slažete sa zaključkom da je uspostava države Kosovo donla stabilnost i nove mogućnosti za zapadni Balkan.
Kosovo je izgradilo vrlo dobre odnose s Makedonijom, Crnom Gorom, i, naravno sa Albanijom .
Ali, jedan od naših suseda Srbija ne prihvata stvarnost nezavisnog Kosova i konstantno radi na tome da ga minira.
Njihovi napori neće uspeti.
Ipak, se očekuje da se Kosovo uskoro suoči sa i velikim iskušenjem jer se očekuje da Međunarodni sud pravde donese dugo očekivano mišljenje o proglašenju nezavisnosti Kosova.
Sada je več postalo javno da će sud učiniti javnim svoje mišljenje ovog četvrtka, znači 22. jula 2010, i dok mi govorimo ovde, sigurno da su časne sudije već obavili svoj posao .
Vrlo sam optimističan da mišljenje MSP treba biti u korist Kosova i njezinih građana.
Ja ne vjerujem da bilo koji sud bilo gdje, a šta više MSP će moći ići protiv volje građana Kosova da žive slobodno u svojoj zemlji.
Međutim, bez obzira na odluku, nezavisnost Kosova ostaje nepromjenjiva , i sloboda moga naroda trajna.
Međutim, naši međunarodni partneri u EU i ovde u Washingtonu, DC, misle da mišljenje MSP može doneti novi zamah, koji Beograd i Priština trebaju iskoristiti za pokretanje tehničkog dijaloga, koji će označiti početak nove faza u odnosima Kosovo-Srbija.
Ja sma kao premijer veoma odgovoran i uveravam vas da je Kosovska vlada uviek spremna da se uključe u konstruktivan dijalog na ravnopravnoj osnovi s bilo kojo kojom drugom zemljpom, uključujući i Srbiju.
Ali želim da vam učinim jasnim da institucije Republike Kosovo nikada neće sesti da pregovaraju o našoj nezavisnosti i teritorijalnj celovitosti Kosova.
Vlada Kosova je potpuno svestna da su regionalna saradnja, dobrosusjedski odnosi i dijalog ključna pitanja za stabilnost, ekonomski razvoj i uslov za integraciju u Europsku uniju i NATO.
Kosovo se opredilo za dobrosusedsku politiku, za regionalnu i evropsku integraciju
Dobrosusjedski odnosi se mogu ostvariti samo na temelju odnosa koji su vođeni politikom saradnje i pravom međusobnog partnerstva.
Dijalog sa Srbijom u pogledu izgradnje takve suradnje je koristan, neizbežan i otvoriće novo poglavlje u razvoju dobrosusjedskih i regionalnih odnosa.
Međutim, zbog prirode odnosa sa Srbija, mogućnost politizacije svakog pitanja o kome se raspravlja je ogromna.
Uvaženi učesnici
Dame i gospodo
Sada mi dozvolite da iskoristitim ovu priliku da u ovom prestižnom institutu,otvorim po prvi put kratki okvir pitanja o kojima se i ne može raspravljati u slučaju pokretanja dijaloga sa Srbijom.
Mislim da duh uspostavljenih odnosa s drugim zemljama u regiji, trebamo slediti i odnose između Kosova i Srbije.
Opseg tehničkih pitanja o kojima se može raspravljati je vrlo širok a dialog za njihovo rešavanje će biti konstantan.
Mi moramo početi govoriti o:
Tani me lejoni të përfitoj nga rasti që në këtë institut prestigjioz, të shpalosi për her të parë një kornizë të shkurtër të çështjeve të cilat mund dhe nuk mund të bisedohen në rast të fillimit të dialogu me Serbinë.
Unë mendoj se në frymën e marrëdhënieve të krijuara me vendet tjera të rajonit duhet ta përcjellim edhe në marrëdhëniet mes Kosovës dhe Serbisë .
Sfera e çështjeve teknike që mund të diskutohen është shumë e gjerë ndërsa dialogu për zgjidhjen e tyre do të jetë i vazhdueshëm.
Ne duhet të fillojmë të bisedojmë për:
1 Rješavanje problema nastalih zbog rata:
• Pronalaženje nestalih osoba (trenutni dijalog se treba unaprediti u znak konkretnih rezultate)
• Povratak izbeglica na soja manja i u svoje domove,
• Vračanje dokumenata iz Srbije,
• Pitanje vračanja penzionog fonda za gradjane Kosova.
2.Dijalog o regionalnoj saradnji:
• Eliminisati barijere vezane za sudelovanje u regionalnim inicijativama i mehanizmima;
• prevladavanje prepreka slobodnom kretanju naših građana po Srbiji i obratno (priznavanje putnih isprava, tablica za vozila, itd.).
• Uspostavljanje demarkacija granice, itd.).
• voda, energija, CEFTA-e,
3.Dijalog o pitanjima od zajedničkog interesa u stvaranju sigurnog okruženja i ekonomskog razvoja koji uključuje saradnju u:
, • Policija
• Pravda
• Carine,
, • Prevoz
• Energija
• Obrazovanje i sl
Većina tih problema su „humane prirode“ i nema razloga da se njihova rješenja prolongiraju.
Spremni smo da riešimo te probleme, ali pitanje je da li je Srbija spremna?
Sada je vreme da se pomogne uëestvovanje Kosova u regionalnim inicijativama.
Takva stvar je kritična za adresiranje i rješavanje zajedničkih problema za narode u regionu, i od vitalnog značaja je za izgradnju dobrih medjususedskih odnosa uregionu kako bi smo zajedno išli u pravcu EU.
Bilo kako bilo, Vlada Republike Kosovo je odlučna da u bilo kakvim okolnostima nastalim nakon proglašenja mišljenje Međunarodnog suda pravde , da spreči u eventualnom procesu dijaloga sa Srbijom doticanje sledećih pitanja:
Politički status Republike Kosovo – Kosovo je proglasilo nezavisnost u skladu s voljom naroda Kosova i nakon iscrpljenja svih mogućnosti za postizanje dogovora , usaglašenog od svih strana.
Proglašenje nezavisnosti je izvršeno nakon dugih direktnih pregovora, i uz posredovanje svih glavnih međunarodnih aktera, rukovodjenih naimenovanim od Ujedinjenih naroda, a uključena je i Evropska unija, Sjedinjene Američke Države i Rusija.
Problemi povezani s teritorijalnom integritetom Republike Kosovo – Bilo koji ideja za raspravu koja bi stavila u pitanje teritorijalni integritet Kosova je neprihvatljiva za institucije i narod Kosova. Ustav Republike Kosovo zasnovan na sveobuhvatnom predlogu o statusu, propisuje da „Republika Kosovo je nezavisna, suverena, demokratska, jedinstvena i nedjeljiva.“ Otvaranje pitanja promene granica Kosova neminovno će imati lančane posledice u drugim zemljama regiona uključujući i Srbiju, Makedoniju, Crnu Goru, Albaniju, BiH, itd. ..
Pitanja koja su u suprotnosti sa Sveobuhvatnim predlogom o statusu i sa Ustavom Republike Kosovo –
Sprovodjenje Ustava Republike Kosovo je kriterijum od vitalne važnosti, a jedini preduslov za funkcionisanje države Kosovo.
Ustav je izrađen kao rezultat međunarodnog konsenzusa na temelju sveobuhvatnog prijedlog o statusu.
Ustav stoji na temeljima širokog pravnog okvira koji jamči zaštitu prava svih naroda na Kosovu a posebno manjinskih zajednica. Ustav utvrđuje načela i odredbe kao i mehanizame koji garantuju zastupljenost manjinskih zajednica i ulogu zajednica u svim javnim ustanovama. Napredni status manjinskih zajednica koji garantoje Ustav Republike Kosovo se može uzeti za primer i od drugih zemalja u regiji i izvan nje.
Vlada Republike Kosovo prihvata da se moguće tehnički dijalog sa Srbijom izvrši uz zvanično posredovanje EU-a i SAD-u , koji će biti garanti za sprovodjenje bilo kojeg sporazuma, koji se može postići u oblastima u kojima se diskutuje.
Želim jojoš jednom istaći da integrisanje u euroatlantske strukture, ne samo Kosova, nego svih zemalja zapadnog Balkana je ključ za ekonomski razvoj i trajnu stabilnost.
Vlada Kosova radi sa EU kako bi ispunila kriterijume za članstvo u EU i nadam se da će liberalizacija viza biti prva korist od ovog zalaganja.
Sa druge strane, KFOR se redukuje, i očekuje se da postupno zaključi svoju uspešnu misiju na Kosovu, mi se angažujemo sa velikom Alijansom da se bezbednosne snage Kosova učlane u Partnerstvo za mir, da bi na kraju ušli u akcioni plan za mir , za članstvo.
Dame i gospodo,
Proces izgradnje države na Kosovu, unatoč brojnim izazovima, je vrlo uspješan proces.
Samo za dve godine funkcionisanja kao država, uspelo nam je osnovati i voditi sve naše državne institucije i sprovesti u praksi odredbe sveobuhvatnog predloga predsednika Ahtisaarija.
Dve godine nakon nastanka naše države, stičemo više povjerenja i veštine za upravljanje našim poslovima.
Vjerujem da razdoblju nadzirane nezavisnosti, kao što je navedeno u Ahtisaarijevom planu, i dorazi kraj i naš izazov u budućnosti će biti da se krene napried s našim euro-atlantskim aspiracijama.
Smatramo da je Kosovo kao multietnička demokratska država uspjeh velikog ulaganja međunarodne zajednice, posebno EU i SAD.
Hvala vam na pažnji!
Last modified: 5 децембра, 2022