Priština, 27. novembar 2023
U prostorijama Albanološkog Instituta, u zajedničkoj organizaciji sa Društvom “Lëvizja” (Pokret) i pod pokroviteljstvom Premijera Vlade Republike, danas je održana akademija povodom obeležavanja 55. godišnjice demonstracija 1968. godine.
Premijer Kurti, u ne mogućnosti da prisustvuje, održao je svoj govor u pisanoj formi, koji je tokom akademije pročitao portparol Vlade, Përparim Kryeziu.
Celi govor u nastavku:
Poštovani članovi Udruženja Političkih Zatvorenika Kosova
Poštovani suorganizator Društvo “Lëvizja”,
Poštovani muškarci i žene, učesnici demonstracija 1968.
Dame i gospodo,
Poštovani prisutni,
Svi događaji od značaja za istoriju Albanaca koji su se desili u drugoj polovini novembra, prirodno se pamte u znaku 28. novembra, datuma godišnjice nezavisnosti Albanije. Od tada, 1912. godine, pre 111 godina, kada je stvorena albanska država van čijeg teritorijalnog prostora je ostalo 2/3 naseljenih područja sa albanskom većinom, Albanci su u osnovi tražili samo jedno: pravo na samoopredelenje!
I na Mirovnoj Konferenciji u Parizu 1919., gde je jedna od 14 tačaka Woodrowa Wilsona bila upravo pravo naroda na samoopredelenje, te 1943. i 1944. godine u Skupštini Bujana, gde je takođe traženo samoopredelenje i sve do stvaranje i konsolidacija Republike Kosovo, gde je koncept “samoopredelenja” postao naziv i imenitelj političkog subjekta: Lëvizja VETËVENDOSJE!
Tako je bilo pre 55 godina, 1968. godine, kada se omladina Kosova podigla na talas demonstracija zahtevajući samoopredelenje i veća prava za Albance u Jugoslaviji. Prošlog meseca, 19. oktobra, prisetili smo se demonstracija 1968. godine u Peći. Danas se sećamo demonstracija 27. novembra 1968. godine u Prištini, Podujevu, Gnjilanu i Uroševcu. Bile su upravo ove demonstracije koje su unapredile status Kosova kao autonomne pokrajine, koje su donele Univerzitet Prištine, pravo na korišćenje zastave i druga politička i kulturna prava, iako delimična i ograničena. Pet decenija i pet godina od tada, svetski poredak se radikalno promenio, geopolitika regiona i kontinenta je mnogo evoluirala, a politički procesi kroz koje Kosovo prolazi su potpuno drugačiji. Međutim, današnje generacije i one koje dolaze moraju prepoznati snagu karike koju predstavljaju demonstracije 1968. godine, u dugom lancu političke istorije Kosova. Jer bez demonstracija 1968., ne bi se dogodile ni demonstracije 1981., 1989., 1990. ni onih iz 1997. godine, tako važne etape na našem putu ka slobodi i nezavisnosti. Iz tog razloga, kao politički aktivista koji je organizovao demonstracije i kao Premijer Republike Kosovo, dozvolite mi da izrazim svu svoju zahvalnost i poštovanje, svakom od vas i svima onima koji su organizovali demonstracije 1968. godine i koji su stajali uz te ideale i principe, svesni svoje istorijske uloge nekad i sad.
Čestitke za 55. godišnjicu demonstracija 27. novembra 1968. i čestitke za 28. Novembar!
Hvala Vam!
Last modified: 29 новембра, 2023