Priština, 12 juni 2024
U okviru državne agende obeležavanja 25 godišnjice oslobođenja naše zemlje, danas je Skupština Republike Kosova održala svečanu sednicu, na kojoj su učestvovali državni čelnici, poslanici Skupštine Republike i ličnosti, pozvani gosti, lideri i delegacije mnogih domaćih i međunarodnih institucija.
Kompletan govor premijera Kurti:
Vaša ekselencijo, gđo Vjosa Osmani-Sadriu, predsednice Republike Kosovo,
Vaša Ekselencijo, g.dine Bajram Begaj, predsedniče Republike Albanije,
Poštovani predsedniče Skupštine Republike Kosovo g.Glauk Konjufca,
Poštovana predsednice Skupštine Republike Albanije, gđo Lendita Nikolla,
Poštovani Lord George Robertson, bivši generalni sekretar NATO-a,
Vaša ekselencijo, g. Stjepane Mesiću, bivši predsednik Republike Hrvatske,
Vaša ekselencijo, gđo. Micheline Calmy-Rey, bivša predsednica Konfederacije Švajcarske,
Vaša ekselencijo, g. Mate Granić, bivši ministar spoljnih poslova i evropskih integracija Republike Hrvatske,
Poštovani Ambasadore William Walker, bivši šef misije OEBS-a na Kosovu,
Poštovani baca Rifate Jashari,
Poštovani poslanici Skupštine Republike,
Potpredsednici i ministri u Vladi,
Poštovani komandante naše vojske, general-potpukovniče Bashkim Jašari,
Ekselencije ambasadori i međunarodni prijatelji,
Poštovane porodice palih boraca, invalida i veterana oslobodilačkog rata,
Poštovani čelnici i predstavnici državnih institucija, predsednici opština,
Poštovane verski poglavari,
Poštovani građani Kosova,
Dame i gospodo,
Poštovani prisutni,
U neprekidnom toku vremena kao svakodnevnog života, dolaze neki posebni dani, poput današnjeg, kada je veoma važno da se fokusiramo na sadašnjost da bismo razmišljali o putu koji smo do sada prešli. Ujedinimo se fizički i duhovno kao što smo se danas ujedinili ovde u Skupštini Republike, a potom i na trgovima gradova među našim građanima, da obeležimo istorijski događaj koji nam je doneo sadašnjost i odredio našu budućnost. Danas je upravo jedan od tih dana, pošto je Dan oslobođenja Kosova.
Za Dan oslobođenja Kosova određen je 12 jun 1999 godine, jer je tog dana desetine hiljada NATO vojnih trupa počelo da prelazi granicu i kao pešadijske trupe ušle su na teritoriju Kosova. Ovo je usledilo nakon 78-dnevne kampanje NATO bombardovanja Jugoslavije, u nastojanju da se zaustavi etničko čišćenje i genocid koji je srpska država sprovodila nad Albancima na Kosovu. Ali samo nekoliko sati ranije, neočekivano i izdajnički, kontingent od oko 200 ruskih vojnika izdvojenih iz misije SFOR-a u Bosni i Hercegovini stigao je u ponoć u centar Prištine.
Tako je između 11 i 12 juna 1999 godine Kosovo, a posebno područje Prištine, postalo poprište događaja koji su privukli globalnu pažnju. U jednom delu grada, srpske i jugoslovenske vojne i policijske snage još se nisu u potpunosti povukle iz Prištine; u drugom delu, na severoistoku Prištine, jedinice Oslobodilačke vojske Kosova iz Operativne zone Lap ušle su u grad podizanjem albanske nacionalne zastave na školi “Zenel Hajdini” i u Bledskoj ulici ; dalje, nakon prolaska kroz Prištinu, ruske trupe su otišle i stacionirale se na prištinskom aerodromu u Slatini, okupiravši ga i blokirajući ga; u međuvremenu, hiljade britanskih vojnika napredovalo je ka Prištini. Sukob između strana, ma kakav oblik dobio, izgledao je neizbežan.
Eventualni scenariji te situacije bili su koliko nepredvidivi, toliko i zastrašujući. Od rizika neuspešne primene Kumanovskog sporazuma, koji je predviđao povlačenje svih jugoslovenskih i srpskih oružanih snaga sa Kosova pre 20 juna, ali koji nije predviđao nikakvo učešće ruskih trupa, pa do vojnog sukoba koji bi mogao poprimiti formu svojevrsnog Trećeg svetskog rata, uslovno rečeno. Činilo se kao da su kockice već bačene, ali se NATO i Sjedinjene Američke Države nisu igrale kockicama. I komandant NATO-a, američki general Wesely Clark i komandant KFOR-a, britanski general Michael Jackson, bili su odlučni da u potpunosti realizuju misiju koju su preuzeli politički lideri NATO-a, američki predsednik Bil Klinton i britanski premijer Toni Bler. Pored vojnih tehnika i međunarodnog prava, de facto rezultat te misije bilo je oslobađanje Kosova od srpskih trupa.
Dalji detalji i zabeležene činjenice o događajima tih dana pripadaju istoriji i istoričarima. Ali upravo iz ove istorije treba izvući pouke, kao što smo to činili od tada do danas. Ovo se najbolje razume kroz geopolitičko i geostrateško pozicioniranje naših zemalja danas. Kao i tada, i sada Srbija stoji u redu iza Rusije, baš kao što Rusija stoji iza mnogih akcija Srbije. Kosovo, kao država, i njen narod zajedno sa Albanijom, kontinuirano jačaju veze i savez sa Sjedinjenim Američkim Državama, Velikom Britanijom, Nemačkom i Turskom, Francuskom i Italijom, kao i sa drugim zapadnim partnerskim zemljama. Evropska unija je naša politička porodica kojoj stremimo, dok je NATO naša vojna destinacija.
Tako danas obeležavamo 25 godina od oslobođenja Kosova, stoječi zajedno sa našim saveznicima, isto kao 12 juna i kao u prvim danima oslobođenja. Od početka 2023 godine pa sve do sredine ove godine, dan za danom, koliko traje Kosovski rat, obeležavamo sećanje na junake i borce za slobodu i slavne bitke Oslobodilačke vojske Kosova na njihovu 25 godišnjicu; sećali smo se ubijenih i žrtava svih tih masakra; obeležili smo sećanje na nestale nasiljem, žrtve silovanja i torture, zarobljenike i taoce rata; setili smo se štete i razaranja, pljačke i paljenja; obeležili smo i osudili ratne zločine i zločine protiv čovečnosti, etničko čišćenje i genocid koje je Srbija počinila na Kosovu.
Upravo zato što smo toliko patili i gubili, sada želimo da svi građani uživaju i pobeđuju u demokratskoj Republici Kosovo, albanska većina zajedno sa srpskom, bošnjačkom, turskom manjinom, aškalijama, Romima, Egipćanima, ali i Hrvata i Crnogoraca. Podržavanje dobrih evropskih komšijskih odnosa, sa uzajamnim priznavanjem i širokom saradnjom u celom našem regionu, bez napada i agresije, bez diskriminacije i iskorišćavanja.
Danas, sa najvećom političkom svešću i najjasnijim kolektivnim sećanjem, sećamo se 12 juna 1999 godine, dana oslobođenja Kosova.
Od tog dana do danas prošlo je ukupno 25 godina, dakle epoka od četvrt veka u savremenoj istoriji Kosova, vreme u kome je narod Kosova živeo više u slobodi i kvalitetnije nego u bilo kom drugom istorijsko doba. Nikada nismo bili slobodniji i nezavisniji, i nikada nismo bili odlučniji nego danas da zaštitimo svoju slobodu i nezavisnost: po svaku cenu, sa svime, sa svim stavrima, svako.
Čestitamo 25 godišnjicu oslobođenja Kosova! Duboko poštovanje i zahvalnost svakoj osobi i grupi svake generacije, svakoj organizaciji i svakom ratniku; svakoj državi i savezniku, koji su decenijama davali doprinos danu oslobođenja Kosova 12 juna 1999 godine i njegovom narodu, našoj zajedničkoj nacionalnoj, evropskoj i progresivnoj budućnosti, slobodi i miru, za Republiku Kosovo, za danas, za vreme dok je života.
Živeli i hvala!
Last modified: 14 јуна, 2024