New York, ShBA, 27 shtator 2025
Faleminderit dhe çfarë nderi të jem sot këtu me ju. Faleminderit që më keni ftuar mua dhe ekipin tim të jemi pjesë e këtij eventi.
Ne jemi mbledhur këtu në Yonkers, në një vend të mbushur me histori. Nga ky hotel, djemtë e “Batalionit Atlantik” nisën për të luftuar për çlirimin e Kosovës. Sapo vendosëm lule në varrin e vëllezërve Bytyqi: Ylli, Mehmet dhe Agron — tre të rinj të lindur dhe rritur në Amerikë, që lanë rehatiën e këtij vendi për të luftuar dhe përfundimisht për të dhënë jetën për Kosovën.
Sakrifica e tyre, së bashku me Batalionin Atlantik, do të mbetet gjithmonë e gdhendur në kujtesën e kombit tonë. Të vijmë këtu për t’i nderuar ata është pak për të treguar mirënjohjen tonë të përjetshme.
Dhe sot, në të njëjtin vend historik, nderojmë dy amerikanë që, në një mënyrë tjetër, i kanë kushtuar jetën e tyre Kosovës përmes përpjekjeve të palodhura, guximit dhe vizionit: Joe dhe Shirley DioGuardi.
Joe mbush 85 vjeç, Shirley 75 — dhe duhet ta përmend këtë sepse nuk duket. Por çfarë kanë bërë ata për ne nuk matet me vite. Çdo shqiptaro-amerikan, pavarësisht pikëpamjeve apo përkatësive politike, e pranon këtë të vërtetë të thjeshtë: Joe DioGuardi ishte kyç në sjelljen e zërit të shqiptarëve në politikën amerikane në një kohë vendimtare për Kosovën. Ai ishte ai që hapi dyert e politikës amerikane për shqiptarët, kur pak njerëz ishin të interesuar të dëgjonin për vuajtjet në ish-Jugosllavi. Edhe ata që dikur nuk pajtoheshin tani e pranojnë këtë të vërtetë.
Historia e Joe shkon edhe më thellë. Ajo fillon me rrënjët e tij Arbëreshe. Babai i tij vinte nga fshati Greci, ose siç e quajnë vendasit, Katundi, në rajonin e Puglias. Ky është i vetmi qytet Arbëresh ku vetë Skënderbeu ndaloi me ushtarët e tij, kur erdhi për të ndihmuar Mbretin e Napolit, duke e mbrojtur nga sulmet e princave rivalë. Për mirënjohje, Mbreti i dha tokën e Greci-Katundit. Skënderbeu la aty 2,000 ushtarë para se të kthehej në Arbëri. Dhe kështu filloi historia Arbëreshe.
Nga ajo histori, shekuj më vonë, lindi Joe DioGuardi, i frymëzuar dhe duke vazhduar trashëgiminë e ushtarëve të Skënderbeut, duke sjellë shpirtin Arbëresh të lirisë përtej oqeanit, në sallat e Kongresit amerikan, dhe më në fund, në zemrën e kauzës së Kosovës.
Por kjo nuk është vetëm historia e Joe. Që nga viti 1994, Shirley ka qëndruar pranë tij. Me energji, intelekt dhe vendosmëri, ajo i dha forcë të re Lidhjes Qytetare Shqiptaro-Amerikane. Ajo organizoi seanca dëgjimore në Kongres dhe Senat, edukoi ligjvënësit që nuk dinin asgjë për Kosovën, dhe shkroi artikuj të panumërt duke shpjeguar gjendjen tonë dhe luftën për liri. Ajo ndryshoi mendje dhe lëvizi zemra, derisa udhëheqësit në Uashington DC nuk mund të na injoronin më.
Së bashku, Joe dhe Shirley:
- lobuan tek Presidenti Clinton për të ndaluar gjenocidin në Kosovë, duke siguruar që Bosnja të mos përsëritej;
- mbrojtën UÇK-në si ushtri çlirimtare me kauzë të drejtë, jo si grup terrorist;
- bindën administratën Bush që pavarësia e Kosovës të mos vonohej. Në vitin 2008 kjo u bë realitet;
- dhe deri sot kanë punuar pa u lodhur në Uashington DC për të siguruar që përgjegjësia të vendoset aty ku i takon — mbi ata që minojnë paqen dhe sigurinë.
Të dashur Joe, të dashur Shirley,
Në çdo mënyrë jeni shqiptarë me zemër, me vepër dhe me fat. Vepra e jetës suaj është një shembull i shkëlqyer se çfarë mund të bëjnë dy amerikanë të udhëhequr nga ndërgjegjja dhe miqësia për një popull që lufton për lirinë e tij.
Dhe për Bordin e Lidhjes Qytetare Shqiptaro-Amerikane: puna juaj është e pazëvendësueshme. Shpresoj me gjithë zemër që shumë breza shqiptarë-amerikanë do të vazhdojnë trashëgiminë tuaj. Në emër të popullit të Kosovës, përkulem me mirënjohje. Ju jeni pjesë e historisë sonë, formësuat lirinë tonë, dhe do të mbeteni përgjithmonë pjesë e së ardhmes sonë.
Gëzuar ditëlindjen, Joe dhe Shirley. Qofshi të bekuar me shëndet dhe gëzim, dhe të vazhdojë trashëgimia juaj të frymëzojë brezat e shqiptarëve dhe amerikanëve për të mbajtur gjallë përkushtimin tuaj ndaj lirisë, drejtësisë dhe lidhjes së palëkundur midis popujve tanë.
Në fund, vazhdova të përmendja se marrëdhënia midis Republikës së Kosovës dhe kombit shqiptar me Shtetet e Bashkuara është një marrëdhënie 3D (tre-dimensionale), që nënkupton mbrojtje, diplomaci dhe zhvillim. Por sot le të shtoj dimensionin e katërt, katërtin D: DioGuardi.
Gëzuar të gjithëve dhe ju faleminderit shumë!
